نشست بغداد: همایش یک روزه رقبای منطقه‌ای

 دولت الکاظمی امروز شنبه میزبان «کنفرانس بغداد برای همکاری و شراکت» خواهد بود که قرار است در آن سران ۱۰ کشور عربی و منطقه‌ای و غربی جهت بررسی مسائل مربوط به عراق و کل منطقه شرکت کنند. بازسازی عراق، جنگ یمن، بحران لبنان، بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، اختلاف عربستان و ایران، برجام و نحوه دخالت کشورهای منطقه در این توافق، کشمکش جمهوری اسلامی و آمریکا در درون عراق، افزایش ناامنی آبراه بین المللی خلیج فارس و…بسیاری از موضوعات که مستقیم و غیر مستقیم در دستور کار دیدار شرکت کنندگان در کنفرانس بغداد است.

این نخستین نشست بین‌المللی در این سطح است که پس از دهه‌ها در عراق برگزار می‌شود و این کشور امیدوار است که به خصوص در سایه مشارکت ایران و عربستان موجب کاهش تنش در منطقه شود تا عراق بتواند از آن برای امنیت و سیاست داخلی خود بهره برگیرد.

در دو روز گذشته مقامات عراقی تأکید کرده‌اند که اکثر کشورهای دعوت‌شده در سطح بالا مشارکت خواهند کرد.

«میدل ایست نیوز» در ادامه گزارش آغاز کار کنفرانس یک روزه بغداد نوشت: یک مقام بلندپایه عراقی در گفت وگو با پایگاه «العربی الجدید» تأکید کرد که برنامه کنفرانس در اختیار همه کشورهای مدعو قرار گرفته و افزود که کویت و فرانسه تلاش‌های جدی برای موفقیت این کنفرانس انجام می‌دهند و تأکید کرد که این کنفرانس «فرصتی برای آرام شدن اوضاع در منطقه» است.

بغداد از همسایگانش ترکیه، ایران، عربستان، کویت، اردن در کنار قطر و مصر و امارات و فرانسه برای مشارکت در سطح بالا و از سفرای کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد و گروه ۲۰ و نیز دبیر کل اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی و شورای همکاری دعوت کرده است.

براساس گزارشی که «میدل ایست نیوز» پیش از این منتشر کرد، ملک عبدالله دوم، شاه اردن، و «عبدالفتاح السیسی»، رئیس جمهوری مصر، و شیخ «تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر، ریاست هیئت‌های کشورهای خود در این نشست را برعهده خواهند داشت.

کشور کویت هم رسما اعلام کرد که امیر این کشور نخست‌وزیر کویت را مأمور ریاست هیئت نمایندگی کویت در این کشور کرده است.

یک منبع آگاه در دفتر نخست‌وزیر عراق تائید کرده که ریاست هیئت اماراتی مشارکت‌کننده در این نشست با «محمد بن زاید»، ولیعهد ابوظبی، خواهد بود.

این نخستین بار است که امیر قطر و ولیعهد ابوظبی به عراق سفر می‌کنند.

در مورد ترکیه اعلام شده که این کشور در سطح وزیر امور خارجه در کنفرانس شرکت می‌کند و ریاست هیئت ترکیه‌ای را «مولود چاوش اوغلو» بر عهده دارد.

جمهوری اسلامی نیز روز گذشته رسما اعلام کرد که به جای رئیسی ، در سطح وزیر امور خارجه در این کنفرانس شرکت می کند و ریاست هیئت ایرانی با «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه خواهد بود.

پایگاه رسمی وزارت امور خارجه ایران نیز صبح امروز خبر داد که امیرعبداللهیان پیش از سفر خود به بغداد طی اظهاراتی تأکید کرد که تهران از هرگونه ابتکار عمل منطقه ای مقامات عراق که با مشارکت اهل منطقه باشد استقبال می کنیم.

او افزود: ما معتقدیم لازم بود از سوریه نیز بعنوان همسایه مهم عراق در این اجلاس دعوت بعمل می آمد و تأکید کرد که در مورد نشست بغداد با دمشق مشورت مستقیم خواهد داشت.

دولت عراق آگاهانه با عدم دعوت سوریه تلاش کرده دستور کار نشست یک روزه در جهت تامین رضایت عربستان و سایر کشورهایی باشد که می خواهند در این همایش کوتاه به طور غیر مستقیم به مطالباتشان از ایران در ارتباط با توافق برجام بپردازند.

وزیر امور خارجه عراق درباره عدم دعوت از سوریه برای شرکت در این کنفرانس گفت: مساله سوریه مساله ای دارای اختلاف است و دست ما نیست؛ ما روابط خوبی با سوریه داریم و هیچ وقت روابط دیپلماتیک خود را با سوریه قطع نکردیم.

وی ادامه داد: در واقع ما در طرح مساله سوریه چه در سطح کشورهای عربی و در سطح بین المللی ذینفع و خواستار بازگرداندن نقش سوریه در همه زمینه ها هستیم اما مساله بازگشت سوریه هنوز مساله ای دارای اختلاف است و به نظر من برادران سوری ما این مساله را درک می کنند.

در مورد عربستان ظاهرا این کشور تا ساعاتی پیش از گشایش تصمیم نهایی خود را نگرفته بود اگرچه گفته می شد حضور «فیصل بن فرحان»، وزیر امور خارجه عربستان، در این کنفرانس قطعی شده ولی احتمال تغییر سطح مشارکت عربستان مطرح است. امروز فیصل بن فرحان یکی از سخنرانان نشست بود. او گفت: آنچه در منطقه می گذرد، نیازمند افزایش سطح هماهنگی ها است.

بامداد امروز «امانوئل مکرون»، رئیس جمهوری فرانسه، در رأس هیئتی از کشورش با استقبال رسمی «مصطفی الکاظمی»، نخست وزیر عراق، وارد بغداد شد.

یک مقام بلندپایه عراقی تأکید کرد که برنامه کنفرانس به مدت ۶ ساعت تنظیم شده است و افزود که این فرصتی بسیار مناسب برای کاهش تنش‌ها در منطقه است و برخی کشورها نیز آماده استفاده از این فرصت هستند. مصر، ترکیه، عربستان و ایران که به کنفرانس دعوت شده اند علاوه بر اختلافات دوجانبه، هریک خود را قدرت منطقه ای می داند و برای نفوذ و اعمال هژمونی در منطقه به اشکال مختلف عمل می کند.

ایران و عربستان اگرچه با وساطت عراق پشت صحنه در حال چانه زنی برای کاهش تنش هستند اما تاکنون در باره میزان پیشرفت گفتگوها اظهار نظر نکرده اند.

حضور سران ده کشور منطقه همراه با امانوئل مکرون در بغداد امکانی برای طرح خواسته های شش کشور عضو همکاری خلیج فارس از جمهوری اسلامی و سایر امضاکنندگان توافق هسته ای موسوم به برجام است. عربستان و متحدان آن پیوسته خواستار مشارکت در گفتگوی توافق هسته ای هستند اما جمهوری اسلامی ضمن اعلام استقبال از گفتگو، ارتباط توافق برجام با مسائل منطقه را رد می کند.

مقامات برگزارکننده نشست بغداد می گویند که قرار نیست همه مشکلات منطقه با یک کنفرانس حل شود، اما این کنفرانس می‌تواند فرصتی برای ایجاد فضاهای مناسب برای گفت‌وگو و مذاکره باشد. عراق هرگونه کاهش تنش در منطقه را به سود وضعیت امنیتی و سیاسی داخلی خود می‌داند.

بیانیه پایانی «نشست بغداد برای همکاری و شراکت»

وزارت امور خارجه عراق بیانیه پایانی نشست همکاری و شراکتِ بغداد را که با حضور ۹ کشور برگزار شد را منتشر کرد.

در این بیانیه آمده است، شرکت‌کنندگان در نشست همکاری و شراکت بغداد که در ۲۸ اوت ۲۰۲۱ در سطح رهبران برای حمایت از عراق و رایزنی درباره چالش‌ها و مسائل مشترک و چشم‌اندازهای آینده حضور به هم رساندند.

حاضران در این نشست ضمن ابراز تشکر از تلاش‌های عراق در برگزاری این نشست با مشارکت رهبران کشورهای منطقه و دوست و اشاره به حمایت از دولت و ملت عراق، بر لزوم یکپارچه‌سازی تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تاکید کردند؛ تلاش‌هایی که بازتاب مثبتی بر ثبات و امنیت منطقه خواهد داشت همچنین عراق از نقش هماهنگ‌کننده فرانسه در برگزاری و حضور فعال در این نشست قدردانی کرد.

شرکت‌کنندگان ضمن استقبال از تلاش‌های دیپلماتیک و مجدانه عراق برای پررنگ‌سازی مشترکات با کشورهای منطقه‌ای و بین‌المللی در مسیر تقویت همکاری سیاسی و اقتصادی و امنیتی و در پیش گرفتن گفت‌وگوهای سازنده و تحکیم تفاهمات بر اساس منافع مشترک اظهار داشتند: میزبانی بغداد از این کنفرانس، دلیل آشکاری بر سیاست متوازن و همکاری مثبت این کشور در روابط خارجی است.

کشورهای حاضر در کنفرانس بغداد مجددا از تلاش‌های دولت عراق در تقویت نهادهای دولتی بر اساس سازوکار قانون اساسی و برگزاری انتخابات پارلمانی و درخواست برای نظارت بین‌المللی بر آن برای تضمین سلامت و شفافیت انتخابات حمایت کردند.

حاضران در این نشست اذعان کردند که منطقه با چالش‌های مشترکی دست به گریبان است که مستلزم تعامل کشورهای منطقه بر اساس همکاری مشترک، منافع متقابل، حُسن هم‌جواری و عدم مداخله در امور داخلی دیگر کشورها و احترام به حاکمیت ملی آن است.

کشورهای شرکت‌کننده در ادامه ضمن تقدیر از تلاش‌های عراق و فداکاری‌های سترگ این کشور در مبارزه با تروریسم با کمک ائتلاف بین‌المللی و کشوورهای دوست و برادر برای تحقق این پیروزی، از توسعه توانمندی‌های نظامی و امنیتی عراق به گونه‌ای که موجب تثبیت و تقویت امنیت در منطقه می‌شود، استقبال کردند و مجددا بر مخالفت خود با هر گونه تروریسم و اندیشه‌های افراطی تاکید کردند.

حاضران همچنین از تلاش‌های دولت عراق در چارچوب تحقق اصلاحات اقتصادی برای تشویق به سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مختلف که به سود همگان است و منجر به فراهم شدن محیط مناسب اقتصادی و تقویت توسعه پایدار و اشتغالزایی می‌شود، تمجید کردند.

حاضران همچنین بر حمایت از تلاش‌های دولت عراق برای بازسازی و تأمین خدمات و تقویت زیرساخت‌ها و نیز تقویت بخش خصوصی و تلاش‌ها برای بازگشت داوطلبانه آوارگان در شرایط مناسب به سکونتگاه‌هایشان تأکید کردند.

آنان همچنین بر ضرورت ادامه همکاری‌ها برای مبارزه با ویروس کرونا از راه تبادل تجربه‌های موفق درباره سازوکار واکسیناسیون و تقویت کادرهای درمانی و همکاری اثرگذار در مبارزه با پاندمی کرونا و پیامدهای بهداشتی و اقتصادی و اجتماعی آن تأکید کردند.

همچنین بر اهمیت همکاری با عراق برای مبارزه با چالش‌های زیست‌محیطی براساس توافق‌نامه‌های بین‌المللی مربوطه تأکید شد.

در پایان، عراق از حضور اثرگذار سران کشورهای دوست و برادر و وزرای خارجه و نهادهای بین‌المللی و هیئت‌های دیپلماتیک خارجی و کشورهای ناظر در کنفرانس قدردانی کرد.