جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا روز سه شنبه در کاخ سفید گفت: «رهبران افغانستان باید متحد شوند». او گفت: «آنها باید برای خودشان بجنگند؛ برای کشور خود بجنگند». او گفت: «فکر میکنم حالا آنها شروع کردهاند به فهمیدن این نکته که وقتش رسیده به لحاظ سیاسی متحد شوند».
بایدن با اشاره به شمار زیاد نیروهای امنیتی افغانستان نسبت به جنگجویان طالبان، گفت که «آنها هم باید بخواهند که علیه طالبان بجنگند».
او گفت که از تصمیمش مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان ابراز پشیمانی نمیکند. او یادآوری کرد که واشنگتن طی ۲۰ سال، بیش از یک تریلیون دلار در افغانستان هزینه کرده و هزاران سربازش را از دست داده است. با این حال، بایدن گفت که ایالات متحده پیشیبانی هوایی، غذا، تجهیزات و حقوق نیروهای امنیتی افغانستان را تامین میکند.
همزمان اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان خواهان کمک شبهنظامیان محلی در مقابله به هجوم طالبان شده است. او از شهروندان افغانستان خواسته است تا از کشورشان دفاع کنند. غنی امروز چهارشنبه برای ارزیابی وضعیت امنیتی به مزارشریف سفر کرد.
در ایبک مرکز ولایت سمنگان که بین کابل و مزارشریف واقع شده، طالبان در حال تصرف ساختمانهای دولتی هستند. به نظر میرسد که بیشتر نیروهای امنیتی شهر را ترک کردهاند. گزارش شده است که شهر ایبک روز دوشنبه با مقاومت اندک به طالبان واگذار شد.
شمال افغانستان در سالهای گذشته، منطقهای نسبتا آرام بوده است و به ندرت حضور طالبان در آن دیده شدهاست. به نظر میرسد استراتژی طالبان این است که شمال و مرزهای شمالی، غربی و جنوبی کشور را تصرف کنند و سرانجام به کابل نزدیک شوند.
عطا محمد نور، استاندار سابق بلخ در یک پیام توییتری گفته است که «تا آخرین قطره خون در برابر طالبان مقاومت» میکند.
در همین حال، روزنامه واشنگتن پست به نقل از منابع اطلاعاتی این کشور گفته است اگر پیشروی طالبان به همین سرعت ادامه یابد، ممکن است کابل خیلی زودتر از آنچه پیشبینی میشد به دست شورشیان طالبان بیفتد. به گفته این منبع که نامش فاش نشده، در صورت تداوم سرعت پیشروی طالبان، بین ۳۰ تا ۹۰ روز زمان میبرد تا احتمالا طالبان بتوانند پایتخت را تصرف کنند. در ماه ژوئن، این منبع اطلاعاتی با توجه به شرایط موجود در افغانستان پیشبینی کرده بود که ممکن است ۶ تا ۱۲ ماه پس از خروج نیروهای آمریکا طول بکشد تا کابل احتمالا به کنترل طالبان درآید.
نیروهای دولتی از مناطق روستایی که نبرد و کنترل در آنجا دشوار است، خارج شدهاند تا تمرکزشان را بر روی مناطق پرجمعیت شهری بگذارند.
مداخله پاکستان
مقامات افغانستان خواستهاند تا فشار بر پاکستان افزایش بیابد تا دست از تقویت طالبان و گسیل تجهیزات از آن سوی مرز به افغانستان، دست بردارد. پاکستان ادعای حمایت از طالبان را رد میکند.
کاربران شبکههای اجتماعی افغانستان نیز پیشروی سریع طالبان را نتیجه حمایت مستقیم پاکستان میدانند. کاربران افغانستان طی چند روز اخیر بیش از ۲۲۰ هزار بار هشتگ «تحریم پاکستان» را توئیت کردهاند.
پیش از این امرالله صالح، معاون اول ریاست جمهوری افغانستان همزمان با تسخیر گذرگاه سپین بولدک گفته بود:«پاکستان اخطار داده است که هرگونه تلاش برای تسخیر بندرگاه سپین بولدک (ویش) از طالبان، با واکنش قوای هوایی پاکستان مواجه خواهد شد».
همزمان سخنگوی طالبان روز سه شنبه به تلویزیون الجزیره گفت که این گروه به مذاکرات صلح در دوحه متعهد است و نمیخواهد تا آن به بنبست برسد.
حملات هوایی بر مواضع طالبان
جان کربی، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا گفته است که نیروهایش چندین حمله هوایی را در پشتیبانی از نیروهای امنیتی افغانستان انجام دادهاند. او گفت که این حملات تاثیر «زنده و مشخص» بر طالبان داشته اما به طور محدود.
کربی گفت:«ما یقینا پشیبانی هوایی را در هر جا و زمانی که عملی باشد، انجام میدهیم اما نمیتواند جایگزین رهبری [نظامی] در میدان شود. این حملات نمیتوانند جایگزین رهبری سیاسی در کابل شود. این حملات نمیتوانند جایگزین تواناییها و ظرفیتی که میدانیم آنها دارند، شود».
سخنگوی وزارت دفاع آمریکا درباره ظرفیت و توانایی نیروهای امنیتی افغانستان گفت:«آنها نیروی هوایی دارند، طالبان ندارند. آنها سلاح و مهارتهای سازمانی دارند، طالبان ندارند. شمار آنها نسبت به طالبان بسیار زیاد است. آنها (نیروهای امنیتی افغانستان) مزایایی دارند که حالا واقعا زمانش رسیده که از آنها استفاده کنند».
آوارگان داخلی
غلام بهاءالدین جیلانی، رئیس اداره مبارزه با حوادث گفته است که درگیری در ۲۵ ولایت از ۳۵ ولایت افغانستان جریان دارد و طی دو ماه گذشته بیش از ۶۰ هزار خانواده آواره شدهاند که بیشتر آنها به کابل پناه آوردهاند.
اتحادیه اروپا نیز روز سه شنبه، نسبت به بروز جنگ داخلی در افغانستان هشدار داد. این نهاد گفته است که چنین اتفاقی میتواند به مهاجرتگسترده مردم افغانستان منجر شود.
میشل باچله، کمیسار عالی سازمان ملل در حقوق بشر از طالبان خواسته است تا حملات خود را پایان دهد.