«آمریکادر مقایسه با همتایان پیشرفته‌اش در جهان، همیشه از نظر تضاد و تناقض در دستاوردهای فوق‌العاده و از سوی دیگر محرومیتِ تکان‌دهنده، موردی تأمل‌برانگیز بوده است.» واشینگتن‌پست به این توصیف خود از آمریکا، اضافه می‌کند در این کشور پیشرفت‌های تاریخی در علم، پزشکی و فناوری در کنار شکست‌های عظیم در زیرساخت‌ها، بهداشت عمومی و دسترسی عادلانه به نیازهای اساسی انسان، تنگاتنگِ یکدیگر وجود دارد. آمریکا در سایه استثنایی بودن خود، قادر به سرمایه‌گذاری در اصول اولیه نیست.
مریخ‌نورد «پرسیویرنس» بعد از فرود بی‌عیب و نقص خود، مأمور شد سطح مریخ را برای اثبات وجود زندگی بکاود و تصاویری شفاف از جهانی بیگانه پخش کرد تا ثابت کند وقتی صحبت از اکتشافات فضایی می‌شود، هیچ کس بهتر از ایالات متحده این کار را انجام نمی‌دهد!
اما 139 میلیون مایل دورتر، در زمین، کریس پرسکات 38ساله هنوز در حال شستن ظرف‌ها، استحمام و پخت‌و‌پز با آب بطری بود. دو هفته بود که طوفان، تگزاس را درنوردیده، شبکه برق را از بین برده و لوله‌های آب پرسکات را شکسته بود؛ درست زمانی که مریخ‌نورد داشت فرود می‌آمد. برای بسیاری در محله فقیرنشین او در هیوستون -با فاصله‌ای کوتاه از مرکز فضایی جانسون، مرکزی برای پروازهای سرنشین‌دار سازمان ناسا- آبی که از شیرها بیرون می‌آمد به اندازه منظره مریخ تیره و تاریک بود!
پرسکات که با انجام کارهای گاه‌به‌گاه در خانه‌های مردم، پول به دست می‌آورد و کار تمام‌وقت خود را به دلیل بیماری همه‌گیر از دست داده است، گفت: «مردم قبلا با مشکلات دستوپنجه نرم می‌کردند. حالا پاندمی آنان را در بدترین شرایط ممکن قرار داده است.»
دستاوردهای فوق‌العاده؛ محرومیت‌های تکان‌دهنده
آمریکا در مقایسه با همتایان پیشرفته‌اش در جهان، همیشه از نظر تضاد و تناقض در دستاوردهای فوق‌العاده و از سوی دیگر محرومیتِ تکان‌دهنده، موردی تأمل‌برانگیز بوده است.
پیشرفت‌های تاریخی در علم، پزشکی و فناوری در کنار شکست‌های عظیم در زیرساخت‌ها، بهداشت عمومی و دسترسی عادلانه به نیازهای اساسی انسان، تنگاتنگِ یکدیگر وجود دارد.
آمریکا می‌تواند کاوشگری را روی مریخ بنشاند، اما نمی‌تواند در شهری که این برنامه فضایی مدرن در آنجا به وجود آمده، چراغ‌ها را روشن نگه دارد و آب را تأمین کند!
آمریکا می‌تواند برای مقابله با بیماری‌ای که جهان را دگرگون کرده است، در زمانی کوتاه واکسن تولید کند، اما به دلیل نبود پیشگیری و مراقبت، یکی از کشورهای دارای میزان بالای مرگ‌ومیر در جهانِ توسعه‌یافته است.
آمریکا بی‌شمار در صنعت سرگرمی سرمایه‌گذاری می‌کند، برای اینکه میلیون‌ها تَن را در طول قرنطینه مشغول و سهام فناوری را در وال استریت بالا نگه دارد، اما بچه‌ها برای انجام تکالیف مدرسه خود به اینترنت دسترسی ندارند!
«وقتی بچه‌ها مجبورند برای آموزش به حاشیه رستوران Taco Bell پناه ببرند، در چه کشوری و در چه جامعه‌ای زندگی می‌کنیم؟» این را برایان اسموت، پزشک متخصص از شهر سالیناس در کالیفرنیا گفت. او سال گذشته بعد از اینکه عکس دو دانش‌آموز دختر که در کنار رستوران رنجیره‌ای «تاکو بل» نشسته بودند و با استفاده از وای‌فای این مکان تکالیف مدرسه‌شان را انجام می‌دادنند، وایرال شد، از دانش‌آموزان محله خواست از اینترنت پرسرعت او استفاده کنند!
زیرساخت‌ها در وضعیتی خطرناک
جوزف کین، از موسسه بروکینگز گفت زیرساخت‌های کشور –فرودگاه‌ها، شبکه‌های باندپهن، سیستم‌های حمل‌ونقل، خطوط برق، بنادر و شبکه‌های فاضلاب– بر اثر دهه‌ها کمبود سرمایه‌گذاری چه در دولت‌های جمهوریخواه و چه دموکرات، در وضعیت خطرناکی قرار دارد.
کین گفت شاید حتی مهم‌تر از کمبود پول نقد، بی‌برنامگی باشد.
او گفت: «در واقع در زمان دولت آیزنهاور (سی‌وچهارمین رئیس‌جمهوری آمریکا از سال‌های 1953 تا 1961) ما واقعا برای زیرساخت‌های خود هدف یا چشم‌انداز داشتیم. اکنون ما در دوره‌ای کاملا متفاوت، با شرایط پیش‌بینی‌ناپذیرتر، نابرابری بیشتر و کمبودها به سر می‌بریم و هنوز مثل سال 1950 عمل می‌کنیم.»
انجمن مهندسان عمران آمریکا اوایل ماه گذشته به این کشور امتیاز منفی C برای کیفیت کلی زیرساخت‌های خود داد. این نمره متوسط در واقع کمی بالاتر از آخرین گزارش کتبی گروه در چهار سال پیش است، زمانی که نمره خفت‌بار D ثبت شد. اما این نمره باز هم نشان‌دهنده فرسودگی کشوری است که در آن هر دو دقیقه یک لوله اصلی که آب را در سطح شهر تأمین می‌کند، شکسته می‌شود و تقریبا نیمی از جاده‌های عمومی در وضعیت نامناسب یا متوسط قرار دارند.
دولت بایدن گفته است بازنگری زیرساخت‌ها -با افزایش بودجه متناسب با آن- تمرکز اصلی دستور کار قانون‌گذاری این سال خواهد بود. از نظر تئوری و در حرف، این یکی از معدود مواردی است که از حمایت هر دو حزب برخوردار است.
با این حال، این امر در دولت ترامپ نیز صادق بود، زمانی که مفهوم «هفته زیرساخت» به شوخی‌ای دنباله‌دار بدل شد و «رئیس‌جمهوری سازنده» -توصیف ترامپ از خود- درنهایت نتوانست قوانین لازم را در این زمینه امضا کند.
جو بایدن گفته است عدالت نژادی در قلب تلاش‌های او در زمینه زیرساخت‌ها قرار خواهد داشت؛ تلاشی برای اصلاح سیستمی که مدت‌هاست منابع عمومی مرغوب و برتر را در اختیار برخی قرار می‌دهد و بهره برخی دیگر، منابع درجه دوم، نامرغوب و پست است که البته رنگ پوست هم اغلب در ایجاد این تفاوت‌ها دخیل است.
شکاف دیجیتال
امسال قانون‌گذاران فقط در سطح فدرال با شکاف نابرابری‌ها در کشور دستوپنجه نرم نمی‌کنند؛ در 38 ایالت و پورتوریکو (مجمع‌الجزایری در شمال‌شرقی منطقه کارائیب که تحت حاکمیت سیاسی آمریکا قرار دارد) قانون‌گذاران در حال بررسی این موضوع هستند که آیا می‌شود برای آوردن اینترنت باندپهن به جوامع فقیر و روستایی بیشتر هزینه کنند.
چنین اقداماتی به‌دلیل نگرانی در مورد هزینه‌ها، در گذشته مکرر به تأخیر افتاده است. حداقل در کالیفرنیا، قوانینی برای کمک به کاهش شکاف دیجیتالی پیش رفته است. این تا حدی به دلیل تصویر دخترانی است که در شبکه‌های اجتماعی وایرال شد. آنان برای انجام تکالیف مدرسه خود مقابل رستوران زنجیره‌ای «تاکو بل» در شهر سالیناسِ کالیفرنیا روی زمین می‌نشستند و از اینترنت آنجا استفاده می‌کردند.
لوئیز آلخو، ناظر خدمات دولتی محلی که نماینده منطقه است و از قانون حمایت می‌کند، گفت: «می‌دانیم که دسترسی باندپهن از ضروریات زندگی روزمره است و اکنون یافتن راه‌حل، ضرورتی اخلاقی است.»
سالیناس ممکن است از نظر جغرافیایی به «سیلیکون ولی» (منطقه‌ای در حدود 70 کیلومتری جنوب شرقی سانفرانسیسکو؛ شهرت این منطقه به‌دلیل قرار داشتن بسیاری از شرکت‌های مهم انفورماتیک جهان در این منطقه است) نزدیک باشد، اما از جهات دیگر، بسیار از آن دور است! امروزه بیشتر کارگران مزرعه‌ای لاتین‌تبار حقوق کمی می‌گیرند و از حمایت‌های اندکی برخوردارند.
این شهر دارای بالاترین میزان کمبود امکانات برای کودکان در ایالت کالیفرنیاست و نداشتن دسترسی اولیه به اینترنت باعث شده بسیاری از افراد نتوانند از مدرسه مجازی در دوران پاندمی استفاده کنند.
دخترِ تانیا هریس در میان آنان است. هریس، مادری تنها با سه فرزند است که با شیوع همه‌گیری از شغل خود در فروشگاه لباس اخراج شد. او 9 ماه بیکار بود و خانواده در پناگاه‌ها، مُتل‌ها و نزد دوستان روزگار را سپری کردند؛ جاهایی که اینترنتی که بتوان به آن اتکا کرد، کمیاب بود و در نتیجه دختر او نتوانست دبیرستان را به پایان برساند.
هریس گفت: «این موضوع واقعا دخترم را افسرده کرد. او دانش‌آموز خوبی است و سال آخر دبیرستان را می‌گذراند. من این را نمی‌فهمم وقتی می‌بینم در اطراف خود ثروتمندان فاسدی داریم!»
هریس اخیرا در فروشگاه لباس دیگری مشغول شد و باز هم با حداقل دستمزد! هفته‌ها پیش، او توانست مسکنی متناسب با درآمد اندکش در یکی از مناطق اطراف تهیه کند. دخترش دوباره آنلاین شده و اکنون فرصت دیگری برای پایان تحصیل دارد، اما مشکل همچنان پابرجاست.
کاریسا پورنل، مدیر مرکز خدمات خانواده، که به خانواده‌های آسیب‌پذیر این مناطق کمک می‌کند، گفت: «از پنجره خانه‌ام دانش‌آموزانی را می‌بینم که برای دسترسی به وای‌فای سریع، اطراف ساختمان «استارباکس» (کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای آمریکایی که با در اختیار داشتن شبکه‌ای گسترده در کشورهای مختلف، بزرگ‌ترین کافی‌شاپ زنجیره‌ای در جهان محسوب می‌شود) جمع می‌شوند. هزاران کودک هنوز در این وضعیت هستند.»
این فقط وضعیت منطقه سالیناس است. اما بر اساس مطالعه مشترک Common Sense که حامی کودکان و خانواده‌هاست و شرکت مشاوره مدیریت Boston Consulting Group تخمین زده می‌شود در سراسر ایالت کالیفرنیا 1.5 میلیون دانش‌آموز -بیش از نیمی از آنان سیاهپوست، لاتین یا بومی آمریکایی- از دسترسی کافی به اینترنت محروم‌اند. در سراسر کشور، این رقم به 16میلیون نفر می‌رسد!
پاندمی پرده از نابرابری‌های سیستماتیک در آمریکا برداشت
در بیشتر کشورهای ثروتمند دیگر، مراقبت‌های بهداشتی از حقوق اساسی بشر محسوب می‌شود؛ آنچه در سیستم‌های بهداشتی جهانی در سراسر اروپا، کانادا و استرالیا وجود دارد. در ایالات متحده این یک کالاست.
پاندمی نابرابری را در مراقبت‌های بهداشتی و سلامت آشکار کرد. جو بایدن اخیرا اعلام کرد: «می‌توانیم کاوشگر به مریخ بفرستیم. می‌توانیم همه‌گیری را شکست دهیم.» اما شواهد خلاف این را نشان داده است.
حتی در حالی که دانشمندان آمریکایی، آزمایشگاه‌ها و شرکت‌های دارویی با سرعت شگفت‌انگیزی کار و به تولید واکسن‌های موثر کمک کرده‌اند، این کشور همواره در کارهای ابتدایی مثل آزمایش کرونا و پیشگیری، از سایر کشورهای پیشرفته عقب مانده است.
این ناکامی‌ها پیامدهای غم‌انگیزی داشته است: ایالات متحده فقط 4درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد، اما 20درصد مرگ‌ومیر ویروس کرونا در سراسر جهان در این کشور رخ داده است. فقرا و رنگین‌پوستان سهم بیشتری از این تلفات دارند.
رابی توربی، رئیس و مدیرعامل موسسه Bethesda-based Project Hope (سازمان امداد پزشکی بین‌المللی که در درجه اول به کشورهایی که از جنگ و بلایا آسیب دیده‌اند، کمک می‌کند، اما در ایالات متحده فعالیت بالایی دارد) می‌گوید: «کووید-19 پرده از نابرابری‌های سیستماتیک در این کشور برداشت. جایی بهترین بیمارستان‌ها را دارید و جایی ندارید؛ جایی بهترین مراقبت‌های بهداشتی را دارید و جایی از آن خبری نیست.» گاهی اوقات آنها در کنار هم وجود دارند!
تلاش برای حداقل‌ها در واشنگتن دی‌سی
لارک جونز در یکی از کلانشهرهای ثروتمند کشور، یعنی واشنگتن دی‌سی زندگی می‌کند؛ در حدود 15 مایلی موسسه ملی آزمایشگاه‌های آلرژی و بیماری‌های عفونی. در آنجا دانشمندان توسعه فناوری پروتیین سنبله را که اکنون در واکسن‌های فایزر/بایون‌تک و مدرنا به کار گرفته شده است، هدایت کردند.
اعلام تولید موفقیت‌آمیز واکسن کرونا در اواخر سال گذشته که لحظه‌ای پیروزمندانه برای علم در آمریکا بود، تقریبا مصادف شد با بیماری شدید جونز بر اثر کووید-19. مادر 72 ساله او هم به این بیماری مبتلا شد. او پس از دو هفته مراقبت‌های ویژه و هفته‌ها درمان توانبخشی، زنده ماند، اما این بیماری باعث نارسایی دائمی کلیه او شد و بقیه عمر باید دیالیز شود.
لارک جونز 40 ساله، حتی قبل از اینکه بیمار شود، در شکاف‌های مراقبت‌های بهداشتی آمریکا سقوط کرده بود. جونز ساکن شمال‌شرقی دی‌سی، سال 2017 کار خود را به عنوان دستیار در مرکز مراقبت از افرادی که دارای معلولیت، بیماری‌های مزمن، اختلالات شناختی یا مشکلات مربوط به سن هستند، از دست داد و بیمه او هم به دنبال آن قطع شد. او کار جدیدی پیدا کرد؛ دو شغل نیمه‌وقت با حداقل دستمزد. اما کار پاره‌وقت لزوما بیمه درمانی ارایه نمی‌دهد و جونز به دلیل دیابت و فشار خون بالا به درمان منظم و دارویی نیاز دارد.
در دو شغل نیمه‌وقت خود -مشاور جوانان و دستیار در پناهگاه بی‌خانمانان -او کارگر ضروری محسوب می‌شود که باید همواره در محل کار حضور داشته باشد. در نهایت، کارگر ضروری بودن، او را واجد شرایط دریافت واکسن کرد. ماه گذشته او دوز دوم خود را دریافت کرد.
او معتقد است شرایط ظالمانه است، وقتی هیچ پرداخت اضافی برای کار در شرایط خطرناک و مراقبت هنگام بیماری وجود ندارد.
بر اساس تحقیق «بنیاد خانواده کایزر»، در سال 2019، حدود 28.9 میلیون نفر از افراد غیرمسن در ایالات متحده، مانند جونز، بیمه نبودند. تقریبا 45 درصد بزرگسالان غیرمسن نیز پوشش ناکافی بیمه دارند؛ این بدان معناست که حتی کسانی که بیمه دارند، برای درمان‌ها و مراقبت‌های مورد نیاز خود تلاش می‌کنند.
مدیر عامل GoFundMe (گوفاندمی پلتفرم جمع‌سپاری غیر‌انتفاعی است که به افراد امکان می‌دهد برای موقعیت‌های مختلفی مانند رویدادهای زندگی از قبیل جشن‌ها و فارغ‌التحصیلی‌ها و شرایط چالش‌برانگیز مانند تصادفات و بیماری‌ها پول جمع کنند) در سال 2019 گفت یک‌سوم کمک‌های مالی جمع‌شده از طریق این سایت خیرخواهانه به افرادی که برای پرداخت قبض‌های پزشکی خود تلاش می‌کنند، اعطا شد!
مردم آب ندارند
در شهر هیوستون در ایالت تگزاس، نارسایی‌های سیستم‌های پشتیبانی اساسی آمریکا با سرما و طوفانی که از راه رسید، بدتر شد. شکست در ترمیم مناسب سیستم‌های تولید برق پس از آخرین سرمای بزرگ تگزاس، در سال 2011، منجر به بحران برق و به‌دنبال آن بحران آب شد. این، به نوبه خود، منجر به ترس از بحران سلامتی شد که به دلیل ناتوانی در انجام اقدامات احتیاطی اساسی برای جلوگیری از بیماری، بدتر شد.
مارسل مک کلینتون، فعال 19 ساله اجتماعی، گفت: «مردم آب ندارند. چگونه دست‌هایشان را بشویند؟»
مشکلات آب در محله‌های شرقی هیوستون متمرکز بود که قبلا با میزان بالای بیماری دستوپنجه نرم می‌کردند. در شرق شهر، مرکز فضایی جانسون -پایگاه چندین دهه پیروزی فرازمینی، اگرچه آخرین مورد نیست- قرار گرفته؛ جایی که کارگران آن در خانه برق نداشتند و برای گرم‌شدن گردِ هم آمده بودند؛ درست همان موقعی که همکاران‌شان در کالیفرنیا فرود موفق مریخ‌نورد را برای جست‌وجوی زندگی بر سطح این سیاره، جشن می‌گرفتند!