ایالات متحده با وتوی قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که خواستار آتش بس در غزه بود، تنها رای مخالف را در پیش نویسی که حمایت اکثر اعضای دیگر را به خود جلب کرد، ثبت کرد. واشنگتن پیش از این با استفاده از حق وتوی خود دو تلاش قبلی را نیز مسدود کرده بود و استدلال می کرد که این اقدام منجر به «صلح پایدار» نخواهد شد. درخواست آتش بس فوری بشردوستانه روز سه شنبه توسط هیئت نمایندگی آمریکا رد شد.
در حالی که ۱۳ کشور از ۱۵ عضو شورای امنیت از قطعنامه الجزایر حمایت کردند، واشنگتن تنها کشوری بود که رای منفی داد، در حالی که بریتانیا رای ممتنع داد.
لیندا توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل، پیش از رای گیری به شورا گفت: «درخواست برای آتش بس فوری و بدون قید و شرط بدون توافقی که حماس را ملزم به آزادی گروگان ها کند، صلح پایدار به ارمغان نخواهد آورد. در عوض، می تواند باعث طولانی شدن جنگ بین حماس و اسرائیل شود.»
آخر هفته گذشته، توماس گرینفیلد اعلام کرد که ایالات متحده با تلاش جدید آتش بس مخالفت خواهد کرد و استدلال کرد که این می تواند مذاکرات بین طرف های درگیر را که به دنبال دستیابی به توقف موقت درگیری ها و آزادی گروگان های باقیمانده در دست حماس است، تضعیف کند.
در حالی که آخرین پیش نویس قطعنامه مستقیماً آتش بس را به سرنوشت گروگان ها مرتبط نمی کرد، اما خواستار آزادی بدون قید و شرط افرادی شد که در جریان حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل توسط شبه نظامیان فلسطینی دستگیر شدند.
عمر بن جامه، نماینده الجزایر در سازمان ملل متحد گفت که حمایت از این اقدام به معنای «حمایت از حق زندگی فلسطینیان» است، در حالی که مخالفت با آن به معنای «تایید خشونت وحشیانه و مجازات جمعی علیه آنها» است.
ریاض منصور، سفیر فلسطین در سازمان ملل متحد، با انتقاد از رای آمریکا گفت: «پیامی که امروز با این وتو به اسرائیل داده می شود این است که می تواند به کشتار ادامه دهد.»
وزارت خارجه عربستان سعودی اعلام کرد: از وتوی پیشنویس قطعنامهای که الجزایر به نیابت از کشورهای عربی در شورای امنیت ارائه داد و خواستار آتشبس فوری در نوار غزه بود بسیار متاسفیم.
در بیانیه وزارت خارجه عربستان تاکید شده است که امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز به انجام اصلاحات در شورای امنیت دیده میشود تا مسئولیت خود را در حفظ امنیت و صلح بینالمللی بدون معیارهای دوگانه انجام دهد.
این وزارتخانه همچنین نسبت به بدتر شدن وضعیت انسانی در نوار غزه و تشدید عملیاتهای نظامی که امنیت و صلح بینالمللی را تهدید میکند هشدار داده و تاکید کرد که این وضعیت هیچ کمکی به تلاشها برای مذاکرات و حل مسالمتآمیز مسئله فلسطین طبق قطعنامههای بینالمللی مربوطه نمیکند.
اگرچه واشنگتن سه تلاش جداگانه برای آتش بس را در شورای امنیت متوقف کرده است، اما پیش نویس قطعنامه خود را ارائه کرده است که پیشنهاد می کند برای دادن فرصت به مذاکرات و رسیدن کمک به منطقه محاصره شده فلسطین، «وقفه» کوتاه تری در درگیری ایجاد شود. پیش نویس رقیب همچنین از اسرائیل میخواهد از حمله زمینی به رفح، جایی که صدها هزار آواره در میان حمله ماهانه اسرائیل گرد آمدهاند، خودداری کند.
متن این اقدام می گوید: «پیش نویس تحت حمایت آمریکا «حمایت خود را از آتش بس موقت در غزه در اسرع وقت، بر اساس فرمول آزادی همه گروگان ها، و خواستار رفع همه موانع برای ارائه کمک های بشردوستانه در مقیاس بزرگ» تأکید می کند.
سومین وتوی آمریکا
پیشنویس این قطعنامه در شورای امنیت از سوی الجزایر ارائه شده بود و ۱۳ رأی مثبت نیز آورد، اما با وتوی آمریکا به تصویب نرسید. بریتانیا به این قطعنامه رأی ممتنع داد.
این قطعنامه پیشنهادی خواهان آتشبس فوری و رساندن کمکهای بشردوستانه به تمامی نقاط غزه بدون هرگونه کارشکنی، عدم پذیرش کوچاندن اجباری فلسطینیها و پایبندی به حکم صادرشده از سوی دادگاه بینالمللی کیفری میشد. قطعنامه پیشنهادی الجزایر آتشبس را به آزادی گروگانها مرتبط نکرده بود.
لیندا توماس گرینفیلد، سفیر ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل شنبه گذشته گفته بود که این کشور قطعنامه پیشنهادی الجزایر را وتو خواهد کرد. بهگفته او تصویب این قطعنامه مذاکرات بین آمریکا، قطر، مصر و اسرائیل را برای توقف درگیریها تحت تاثیر قرار خواهد داد.
توماس گرینفیلد پیش از رأیگیری در شورای امنیت نیز گفت:
درخواست آتشبس فوری و بدون قید و شرط و بدون توافقی که حماس را ملزم به آزادی گروگانها کند، صلح پایدار را به همراه نخواهد داشت. در مقابل جنگ بین حماس و اسرائیل را میتواند گسترش دهد.
عمار بنجاما، سفیر الجزایر در سازمان ملل، پیش از رأیگیری درباره قطعنامه پیشنهادی کشورش گفت:
رأی به این قطعنامه حمایت از حق حیات فلسطینیهاست. در مقابل، رأی ندادن به آن به معنای تأیید خشونت وحشیانه و مجازات دستهجمعی اعمالشده علیه آنها (فلسطینیها) است.
ریاض منصور، فرستاده فلسطین در سازمان ملل به شورای امنیت گفت: «پیامی که امروز با این حق وتو به اسرائیل داده شد این است که میتواند به کشتار ادامه دهد.»
گیلاد اردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل، گفت واژه آتشبس «بهگونهای مطرح میشود که انگار راه حلی جادویی برای همه مشکلات منطقه است». او افزود:
آتشبس تنها یک چیز و یک چیز را بهدست میآورد: بقای حماس. آتشبس برای بسیاری از اسرائیلیها و غزهایها حکم اعدام را دارد.
آتشبس موقت
ایالات متحده آمریکا در حالی با قطعنامه پیشنهادی الجزایر مخالفت کرده است که خود پیشنویس قطعنامهای را پیشنهاد کرده است که خواستار آتشبس موقت در جنگ اسرائیل و حماس و مخالفت با حمله زمینی اسرائیل به رفح است.
تا کنون، واشنگتن از واژه آتشبس در هر اقدام سازمان ملل در مورد جنگ اسرائیل و حماس پرهیز کرده بود اما متن کنونی همان زبانی است که جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده هفته گذشته در گفتوگو با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل بهکار برد.
لیندا توماس گرینفیلد هرگونه تغییر عمدی در زبان قطعنامه پیشنهادی کشورش را رد کرد. او روز سهشنبه به خبرنگاران گفت: «این نشاندهنده فعالیتهایی است که ما در طول این مدت انجام دادهایم.»
مقامات آمریکایی گفتهاند که تغییر زبان بایدن ربطی به منتقدان او ندارد. آنها گفتند که این بازتاب تلاشها برای مذاکره بین اسرائیل و حماس بهمنظور توقف جنگ به مدت شش تا هشت هفته در ازای تسریع در ارسال کمکهای بشردوستانه به غیرنظامیان و آزادی گروگانهایی است که در غزه نگهداری میشوند.
کاخ سفید بر این نظر است که اگر جنگ برای مدت طولانی متوقف شود، آتشبس طولانیتری ممکن است برقرار شود. اما حمله برنامهریزی شده اسرائیل به رفح، که بیش از یک میلیون فلسطینی در آن پناه گرفتهاند، تلاشها برای توقف درگیریها را پیچیده خواهد کرد.
آرون دیوید میلر، یکی از اعضای ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی و کارشناس خاورمیانه گفت تغییر زبان بایدن نشاندهنده تغییر بزرگی نیست، اما نشاندهنده نگرانی دولت در مورد حمله احتمالی رفح است.
با این حال گفته میشود که نگرانی بایدن در کارزار انتخاباتی آمریکا و نیاز او به آرای عرب ـ آمریکاییها در تغییر زبان ایالات متحده تأثیر داشته است. عربهای ساکن آمریکا در برخی ایالاتها گفتهاند که به دلیل حمایتهای دولت بایدن از اسرائیل در انتخابات ریاست جمهوری به او رأی نخواهند داد.