به گفته سازمان شفافیت بینالملل، فساد در سراسر جهان بیشتر شده است. در برخی از کشورها "سیر قهقرایی آشکار" دیده میشود. جایگاه ایران و آلمان نیز در جدول مربوط به گسترش فساد در دنیا نسبت به سال گذشته تنزل پیدا کرده است. سازمان شفافیت بینالملل بر اساس جدول جدیدی که درباره فساد در سراسر دنیا تهیه کرده (شاخص درک فساد) میگوید که فساد در سراسر دنیا افزایش پیدا کرده است. از جمله طبق نظرسنجی صورت گرفته، در آلمان نیز شمار موارد فساد و
رشوهخواری در اقتصاد و نهادهای عمومی بیشتر شده است. رده آلمان در جدول یاد شده نسبت به سال گذشته تنزل یافته و در عین حال جایگاه اقتصادی آلمان، با آنکه کمی پسرفت داشته، اما بسیار بالاتر از حد میانگین جهانی است.
ادا مولر، رئیس سازمان شفافیت بینالملل در برلین میگوید: «روشن است که این برداشت وجود دارد که با روشهای بیسر و صدا هم میشود در آلمان معامله کرد.» او میافزاید که بهویژه رسواییهایی که شرکتهای بزرگ آلمانی به بار میآورند باعث میشود که مردم اعتمادشان را به حکومت مبتنی بر قانون از دست بدهند. مولر معتقد است که یافتههای سازمان شفافیت بینالملل هشداردهنده هستند.
افزایش شمار مردمیکه از فساد آسیب میبینند
"شاخص درک (یا احساس) فساد" جدولی است که سازمان شفافیت بینالملل سالانه منتشر میکند. در این جدول میزان فسادی اندازهگیری شده که بخشهای عمومی ۱۸۰ کشور در عرصههای سیاسی، اقتصادی و اداری کشورشان حس میکنند.
طبق این جدول، در سال ۲۰۱۸ شمار کسانی که از فساد آسیب دیدهاند نسبت به سال پیش از آن افزایش یافته است. برای نمونه در آمریکا فساد در بخش اقتصاد و نهادهای دولتی به عنوان مشکلی فزاینده دیده میشود.
بیش از دو سوم کشورهای بررسی شده کمتر از ۵۰ امتیاز از ۱۰۰ امتیاز ممکن را به دست آوردهاند. آلمان در مقایسه با سال پیش یک امتیاز از دست داده و به ۸۰ امتیاز رسیده است. آلمان و بریتانیا در رده یازدهم جدول قرار دارند. آمریکا چهار امتیاز از دست داده و با ۷۱ امتیاز از رده ۱۶ به رده ۲۲ سقوط کرده است.
بهترین رده جدول سازمان شفافیت بینالمللی به دانمارک با ۸۸ امتیاز تعلق دارد، پس از آن نیوزیلند با ۸۷ و فنلاند با ۸۵ امتیاز. در آخرین ردهها سودان جنوبی و سوریه هر کدام با ۱۳ امتیاز قرار گرفتهاند.
جایگاه ایران
ایران با ۲۸ امتیاز در رده ۱۳۸ این جدول قرار دارد. سال گذشته ایران در جایگاه ۱۳۰ قرار گرفته بود. همچنین امارات با ۷۰ امتیاز در رده ۲۳، عمان با ۵۲ امتیاز در رده ۵۳، عربستان با ۴۹ امتیاز در رده ۵۸، پاکستان با ۳۳ امتیاز در رده ۱۱۷، عراق با ۱۸ امتیاز در رده ۱۶۸ و افغانستان با ۱۶ امتیاز در رده ۱۷۲ قرار گرفتهاند.
ارتباط روشن میان فساد و زوال دموکراسی
آنچه طبق جدول یادشده چشمگیر است آن است که شهروندان رومانی و بلغارستان که کشورشان عضو اتحادیه اروپاست در مقایسه با شهروندان کشورهایی چون عربستان سعودی، عمان و رواندا بیشتر از فساد دولتی رنج میکشند.
براساس ارزیابیهای سازمان شفافیت بینالملل ارتباطی روشن میان فساد و زوال ساختارهای قانونی و دموکراسی وجود دارد. فساد زمانی رشد میکند که نهادهای دموکراتیک تضعیف شوند و فضای آزاد برای جامعه مدنی و رسانههای مستقل کم شود.
و این همان چیزی است که در ترکیه و مجارستان سالهای اخیر رخ داده و از این رو این دو کشور به ترتیب نه و هشت امتیاز از دست دادهاند.
"شاخص احساس (یا درک) فساد" میزان فسادی را میسنجد که در عرصههای سیاسی و اقتصادی و اداری حس میشود. بدین منظور کارشناسان دست به پرسش و نظرسنجی میزنند. امتیازهایی که به کشورها داده میشود بین صفر و ۱۰۰ است. صفر نشانگر آن است که در عرصههای مزبور در یک کشور حداکثر فساد حس میشود. ۱۰۰ به معنای آن است که هیچ گونه فسادی ادراک نمیشود.
DW