مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده ارشد مذاکرات احیای برجام هفته گذشته "متن نهایی" توافق را به همه طرفها ارائه کرد و جمهوری اسلامی شامگاه دوشنبه ۲۴ مرداد و پیش از پایان مهلت تعیین شده پاسخ خود به آن را ارائه داد.
تا کنون درباره جزئیات متن پیشنهادی جوزپ بورل و پاسخ جمهوری اسلامی به آن به طور رسمی گزارشی منتشر نشده اما گمانهزنی در مورد آنها زیاد است و برخی نکات نیز از لابلای اظهارات مقامهای مسئول کشورهای طرف مذاکرات آشکار میشود.
خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی که شامگاه سهشنبه، ۲۵ مرداد (۱۶ اوت) بهروز شده، به نقل از یک دیپلمات ارشد اروپایی که نخواسته نامش فاش شود نوشت، اتحادیه اروپا پاسخ ایران به متن پیشنهادی را سازنده ارزیابی میکند و مشغول رایزنی با آمریکا در مورد ادامه گفتوگوها برای نهایی کردن احیای توافق هستهای است.
بنابر این گزارش ارزیابی مثبت اتحادیه اروپا از پاسخ ایران نخستین نشانه مثبت مبنی بر این تلقی میشود که مواضع جمهوری اسلامی باعث به تاخیر افتادن بیشتر مذاکرات نخواهد شد.
تقلیل اختلافها به یک موضوع
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه دولت ابراهیم رئیسی روز دوشنبه گفته بود، در دور نهایی مذاکرات وین درباره سه مسئله با آمریکا اختلاف وجود داشت اما اکنون فقط موضوع سوم باقی مانده که به تضمین انتفاع ایران از مزایای رفع تحریمها مربوط میشود.
بلومبرگ به نقل از منبع آگاه به مذاکرات وین میگوید، پاسخ ایران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا باید توسط سه کشور غیر اروپایی طرف توافق هستهای (آمریکا، چین و روسیه) نیز بررسی شود.
مذاکرات احیای برجام فروردین سال گذشته در وین آغاز و بیستم اسفند بدون نتیجه متوقف شد. جوزپ بورل آن زمان گفته بود، متن توافق احیای برجام روی میز است و برخی اخلافهای باقیمانده باید به وسیله ایران و آمریکا حل شوند.
بر این اساس مسائل مورد اختلاف ماهیتی فرابرجامی دارند که ایران و ایالات متحده باید درباره آن به توافق میرسیدند. آمریکا به طور غیرمستقیم در مذاکرات مشارکت دارد.
مذاکرات وین پس از حدود پنج ماه وقفه دو هفته پیش برای چهار روز ادامه یافت و حاصل آن متنی شد که به گفته بورل کلیات آن "غیرقابل مذاکره" بود.
به نظر میرسد مشکلات جدی بر سر احیای برجام تا حد زیادی برطرف شده باشند. خبرگزاری ایسنا به نقل از یک مقام ایرانی که نامش فاش نشده نوشت، انتظار میرود ایران ظرف دو روز آینده پاسخ طرف مقابل را دریافت کند.
روسیه؛ دریافت تضمین و احتمال توافق تا هفته دیگر
نماینده روسیه در مقر سازمانهای بینالمللی در وین، که بارها نقش سخنگوی غیررسمی جمهوری اسلامی را بر عهده گرفته، روز سهشنبه به شبکه سیانان گفت، این کشور تضمینهایی دریافت کرده که مطابق آن میتواند با وجود تحریمهای آمریکا به همکاری هستهای با ایران ادامه دهد.
میخائیل اولیانوف با بیان این که "ما راضی هستیم" و پاسخ ایران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا "سازنده و منطقی" بوده ابراز امیدواری کرد که آمریکا به این پاسخ واکنش مثبتی نشان دهد.
دیپلمات کهنهکار روسی میگوید، "به احتمال زیاد" طی همین هفته یا هفته آینده نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران خارجه برگزار میشود.
مذاکرات احیای برجام تا کنون میان گروههای کارشناسی و به سرپرستی معاونان وزارت خارجه کشورهای طرف توافق انجام شده و نشست وزیران خارجه در صورتی برگزار میشود که مسئله بر سر امضای توافقنامه نهایی باشد.