پایان انتخابات عراق در میان مشارکت بسیار پایین مردم

این انتخابات که موعد رسمی برگزاری آن سال ۲۰۲۲ بود، با هدف فرونشاندن اعتراض‌های خیابانی سال ۲۰۱۹ جوانان ناراضی از فساد روزافزون گروه‌های سیاسی، ضعف خدمات عمومی و بحران اقتصادی یکسال جلو افتاد. اعتراض‌های آن سال در مجموع ۶۰۰ کشته و ۳۰ هزار مجروح برجای گذاشت و بر بدبینی نسل جوان و فعالان مدنی نسبت به گروه‌های شبه‌نظامی حامی ایران که متهم اصلی سرکوب اعتراض‌ها و قتل و ربایش منتقدان وضع موجود عراق بودند، افزود.

بر همین اساس، خبرگزاری فرانسه گزارش داده که انتخابات پارلمانی پیش از موعد عراق تحت سیاه تحریم گسترده جوانان برگزار شده است. چرا که با وجود آرامش ظاهری در عراق، خشم فروخورده جوانان از ادامه بحران اقتصادی در دومین تولیدکننده نفت اوپک ادامه دارد و مطابق آمار موجود از هر ۵ نفر آنها دو تن بیکار هستند.

طبق اولین تخمین‌ها و اعداد اولیه اعلام شده از سوی کمیسیون انتخاباتی عراق، به نظر می‌رسد میزان مشارکت کم‌ترین میزان از زمان برگزاری انتخابات‌های رقابتی در سال ۲۰۰۳ تا کنون باشد. در سال ۲۰۱۸ میزان مشارکت در انتخابات ۴۴.۵ درصد بود که بسیار پایین شمرده می‌شد. این‌بار اما دو مقام کمیسیون انتخاباتی گفتند که میزان مشارکت تا ظهر به تنها ۱۹ درصد رسیده است.

یکی از ساکنان نجف به ایندیپندنت فارسی‌ گفت: «حتی یک نفر را نمی‌شناسم که در این انتخابات شرکت کرده باشد. جوانان می‌دانند که این انتخابات و این سیاستمداران چاره کار ما نیستند.»

در شهر شمالی موصل، که همین پنج سال پیش در دست داعش بود، نیز شاید حضور بسیار پایین مردم بودیم. یکی از اهالی موصل به ایندیپندنت فارسی گفت: «ما در سال ۲۰۱۹ به خیابان آمدیم تا جلوی فساد و نظام قومی-مذهبی بایستیم. کدام نامزد امروز نماینده آن مردم و ۶۰۰ جوانی که کشته شدند است؟ همه‌شان خودشان بخشی از همین نظامند. آخر به کی رای بدهیم؟»

به نظر می‌رسد حرف‌های این دختر موصلی حرف دل خیلی از عراقی‌ها باشد، چرا که آمار اولیه خبر از پایین بودن میزان مشارکت در این شهر و استان نینوا می‌دهد.

رخی کارشناسان می‌گویند پایین بودن مشارکت مشروعیت دولت بعدی را زیر سوال می‌برد، چنان‌که پایین بودن مشارکت در انتخابات ۲۰۱۸ باعث افت مشروعیت دولت‌های ناشی از آن و نهایتا آغاز جنبش اکتبر ۲۰۱۹ شد. در مقابل اما عباس کاظم،‌ مدیر بخش عراق شورای آتلانتیک، اندیشکده معتبر در واشنگتن، گفت که مشارکت پایین «به هیچ وجه نشانی از عدم مشروعیت انتخابات نیست.» او افزود:‌ «تا جایی که کسی جلوی رای دادن واجدین شرایط را نگرفته این رای مشروع است. و همین هم بوده.»

انتخابات روز یکشنبه چندین ماه زودتر از موعد برگزار شد — پاسخی به معترضان جنبش سال ۲۰۱۹ که خواست‌شان برگزاری انتخابات زودهنگام بود. اما بیشتر چهره‌های این جنبش به نظر قصد شرکت در انتخابات روز یکشنبه را نداشتند و گزینه مطلوبی در میان نامزدهای موجود نمی‌دیدند.

در اقلیم کردستان عراق نیز به نظر مایوس شدن مردم از احزاب اصلی باعث شده میزان مشارکت پایین‌ باشد. فرهنگ فریدون نامدار، کارشناس سیاسی مقیم حلبچه و سلیمانیه، به ایندیپندنت فارسی گفت: «تخمین من این است که میزان مشارکت در اقلیم زیر ۳۰ درصد باشد.»

آقای نامدار افزود: «مردم کردستان اکنون می‌دانند که رای‌ دادن‌شان ایجاد تغییر می‌کند و شمار قابل توجهی به احزاب سیاسی سنتی و نیروهای سیاسی که به خواسته‌های آن‌ها توجهی نکردند رای ندادند. مشکل اما این‌جا است که قدرت واقعی در اقلیم و در عراق در دست کسانی است که اصلا انتخابی نیستند. افرادی که تصمیمات کلیدی اقتصادی و سیاسی را می گیرند هرگز در هیچ انتخاباتی شرکت نمی‌کنند.»

ویولا فون کرامون، ناظر ارشد انتخاباتی از اتحادیه اروپا، گفت میزان پایین مشارکت را باید جدی گرفت. او به خبرنگاران گفت: «این پیام سیاسی روشنی است و امید من این است که سیاستمداران و نخبگان سیاسی عراق این پیغام را به گوش بگیرند.»