قرارداد دفاعی آمریکا، بریتانیا و استرالیا موسوم به پیمان «اوکوس» در حالی روز چهارشنبه رونمایی شد که رسانههای مختلف جهان از جمله روزنامه اسپانیا این اقدام را بیانگر «چرخشی ژئواستراتژیک» دانست و نوشت «اروپا دیگر نمیتواند به آمریکا اعتماد کند».
اعلام خبر توافق آمریکا، بریتانیا و استرالیا بر سر یک پیمان دفاعی، فراتر از اینکه تا حدی دست واشنگتن برای مقابله با چین در منطقه هند و اقیانوس آرام را بازتر میکند، به ویژه برای اروپاییها غافلگیر کننده بود.
روزنامه لا وانگواردیا اسپانیا نوشت: اروپا دیگر نمیتواند به آمریکا اعتماد کند؛ این جمله تازه ای پس از انتشار خبر توافق آمریکا و انگلیس و استرالیا نیست. این بخشی از اظهارات آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در روز ۱۵ اوت (۲۴ مرداد) و لحظاتی پس از ورود طالبان به کابل و چند ساعت پیش از آغاز وحشت در فرودگاه پایتخت افغانستان است.
نشریه اسپانیا با تایید گفته مرکل معتقد است، «مهم نیست چه کسی در واشنگتن، رئیس است، آمریکا در حال فاصله گرفتن از اروپا است، خواه با شیوه وحشیانه دونالد ترامپ یا با صداقت آزاردهنده جو بایدن. حق با مرکل بود».
در ادامه این گزارش با تاکید بر اینکه «در جنگ سرد جدید با چین، استرالیا در مرکز جهان قرار میگیرد» آمده است: استرالیا بین چین به عنوان نخستین مشتری تجاری و آمریکا، متحد نظامیاش، آمریکا را انتخاب کرد. آمریکا از افغانستان خارج شده و اولویت خود را بر منطقه اقیانوس آرام متمرکز میکند تا چین و حضور قابل توجه او در این منطقه در یک دهه اخیر را مهار کند.
بر اساس تحلیل روزنامه اسپانیا، تاکید و توجه بیشتر آمریکا بر چین همچنین به معنای دخالت نظامی کمتر واشنگتن در خاورمیانه و آفریقا است. واشنگتن، بروکسل را در مواجهه با مسائلی همچون روسیه تنها نخواهد گذاشت اما اروپا باید سیاست خاص خود را طراحی کرده و به تنهایی نقشآفرینی کند. تصمیم آمریکا به ویژه فرانسه را آزرده خاطر کرده است.
اگر از غرور جریحهدار شده فرانسه در این میان بگذریم باید گفت که پیمان دفاعی و ژئوپولیتیک جدید میان سه کشور انگلیسی زبان دردسر تازهای برای اتحادیه اروپا خواهد بود.
لا وانگواردیا با استناد به اظهارات جوسپ بورل رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به این اقدام نوشت: بورل گفت «نیازی به دراماتیکسازی نیست» اما همزمان تاکید کرد که اروپا باید از این پس، اقدام مستقل را آغاز کند. این همان نکته ای است که بورل از ماهها قبل به آن اصرار ورزیده است و شماری رهبران اروپایی به زبان آورده اند اما واقعیت نگران کننده این است که پایتختهای اروپایی از چگونگی مهار خروج مهاجران از افغانستان بیاطلاعند. در اروپا حال و هوای ساده لوحانه دو دهه پیش دیگر حاکم نیست.
بورل در این خصوص تصریح کرد که پیمان «اوکوس» نشان میدهد اتحادیه اروپا باید استراتژیهای دفاعی و امنیتی خود را بویژه در هند واقیانوس آرام توسعه دهد.