نیویورک تایمز سه شنبه با اشاره به چالش های سازمان پیمان آتلانتیک شمالی نوشت: ناتو نگرش خود را بر مبنای چالش های جدید جهانی و در راس آن چین تغییر می دهد و محور توسعه را قدرت سیاسی همراه با قدرت نظامی قرار داده است.
"استیون ارلانگر" تحلیلگر روزنامه نیویورک تایمز می افزاید: "سازمان پیمان آتلانتیک شمالی" موسوم به "ناتو" یک تغییر نگرش کلی در استراتژی و سیاست هایش برای ۱۰ سال آینده می دهد.
ناتو با چالش هایی جدید از ناحیه دو کشور "روسیه" و "چین" روبروست و لازم است با تغییر استراتژی خود را آماده مقابله با این چالشها بکند. هدف ناتو این است که انجسام بیشتری درون خود ایجاد کند و هماهنگی هایش با دموکراسی های جهان را محکمتر از همیشه کند.
نیویورک تایمز نوشت: بعد از تهاجم نظامی روسیه در سال ۲۰۱۴میلادی به اوکراین و الحاق "کریمه" به خاک خود، ناتو قدرت بازدارندگی نظامی اش را تقویت کرد. اما جهان غرب، امروز با یک چالش مشابه دیگر هم روبروست و آن؛ "چین" جاه طلب است.
ناتو می گوید که برای دفع این چالش جدید، همانقدر که در بنیه نظامی قوی است، باید به همان میزان قدرت سیاسی اش را هم تقویت کند. از جمله آنکه لازم است با متحدان آسیایی که آنها هم دلواپس بلندپروازی های تهدید کننده چین هستند، ارتباط محکمتری برقرار کند.
ناتو در یک گزارش ۶۰ صفحه ای ۱۳۸ توصیه مؤکد را پیشنهاد می دهد. این گزارش در جلسه امروز / سه شنبه/ نشست وزرای خارجه ناتو به بحث و بررسی گذاشته می شود. در این اجلاس دو روزه "مایک پمپئو" هم حضور خواهد داشت که احتمالاً آخرین حضور او در ناتو خواهد بود.
این گزارش که قرار است عصر امروز منتشر بشود، نسخه ای از آن بدست نیویورک تایمز رسیده است. "امانوئل مکرون" رئیس جمهور فرانسه پارسال در صحبت هایی ناتو را "دچار مرگ مغزی" خواند و گفت که این سازمان هماهنگی استراتژیک و رهبری آمریکا را از دست داده است. در واکنش به این اظهار نظر مکرون، "ینس اشتولتنبرگ" دبیرکل ناتو دستور داد که مطالعات اساسی در این مورد انجام بگیرد. گزارش تحقیقی فوق در همین رابطه تهیه شده است.
این تحلیلگر آمریکایی بر این باور است که ناتو همانطور که با تهیه این گزارش یک پاسخ محکم به مکرون می دهد، اما در عین حال یک انتقاد رئیس جمهور فرانسه را نیز مشروع می داند که می گوید ناتو در به روز کردن ساختارهایش و دسترسی هایش خیلی کند عمل کرده است ضمن آنکه تصمیم گیریهایش در پیچ و خم تشریفات اداری دست و پاگیر و موانع سخت و دشوار گیر می کند و امکان اجرای یک واکنش سریع را می گیرد.
"ئی نیچل" رئیس گروه ۱۰ نفره متخصصان امر که گزارش تحلیلی ناتو را تهیه کرده اند به سفرای ناتو بطور خصوصی گفته است: "این گزارش ثابت می کند که ناتو زنده است و هم مغزش خوب کار می کند و هم ماهیچه هایش".
میچل که پیش از این معاون وزیرخارجه آمریکا در امور اروپا بود توضیح می دهد: "تا قبل از تهیه این گزارش؛ آخرین نقشه راه استراتژیک ناتو ده سال پیش نوشته شده بود و عمده توجه آن روسیه و لزوم تغییر رابطه با این کشور بود. در آن نقشه راه هیچ اشاره ای به چین نشده بود".
میچل اضافه کرد: "هدف ما این است که با لحنی خوش بینانه و صریح در مورد چالش های ناتو صحبت کنیم. پیام اصلی این است؛ ناتو باید خودش را برای عصر رقابت استراتژیک با روسیه و چین آماده کند، یعنی برای بازگشت به یک رقابت ژئوپلیتیک که دارای ابعاد نظامی و سیاسی است".
وی می افزاید: "ناتو؛ اولین و برجسته ترین ائتلاف دمکراسیهای حوزه "یورو- آتلانتیک" است و باید از جنبه سیاسی هم تکامل پیدا کند تا با تحولات نظامی اش انطباق داشته باشد". میچل گفت:" در دنیای امروز دسته بندیها یک سم مهلک است. رقابت استراتژیک، انشعابات داخلی را تشدید می کند چون به راحتی می تواند مورد بهره برداری قرار بگیرد. رفع این مشکل نیاز به انسجام سیاسی دارد".
نیویورک تایمز نوشت: ناتو اصل محور اجماع را نفی نمی کند، اما روش هایی برای بالا بردن سرعت تصمیم گیری ها پیشنهاد می کند. به عنوان مثال؛ بسیاری از تصمیم گیری های ناتو برای مشارکت با اسرائیل و حتی اتریش معطل مانده است آن هم فقط به خاطر نظر مخالف ترکیه.
چین بخش اعظم گزارش ناتو را تشکیل می دهد. گزارش توصیه می کند یک نهاد مشورتی برای هماهنگ کردن سیاست های غرب در قبال پکن تشکیل بشود و برخی فعالیت های چین که می تواند بر امنیت غرب تأثیر بگذارد، برجسته سازی بشود. این موارد شامل موضوعاتی از قبیل جاسوسی، زنجیره های عرضه، جنگ اطلاعاتی، و تولید و جمع آوری سلاح است.
گزارش در ادامه می نویسد: چین با جاه طلبی های فناورانه، توسعه طلبی های نظامی و سیاست های تجاری، دیگر نمی توان به او صرفا به عنوان یک بازیگر آسیایی محض نگاه کرد. گزارش یادآور می شود که ناتو در مواجهه با این چالش کند عمل کرده است.
گزارش توصیه می کند که مراکز تحلیلی بهتری دایر و در زمینه تکنولوژی های مخرب و نوظهور و استفاده بهینه از هوش مصنوعی مطالعه کند. هدف این است که ائتلاف بتواند امنیتش را و قدرت بازدارندگی اش را در برابر یک جنگ سایبری و ترکیبی که جدای از میدان جنگ سنتی است تقویت کند.
ناتو ضمنا باید از این ظرفیت ها در راه بهبود روش های مبارزه با تروریسم و همچنین در راه هماهنگی بهتر سیاست های دفاع از اعضای جنوبی ناتو استفاده کند.
عمده نگرانی اعضاء جنوبی ناتو، روسیه نیست بلکه جریانهایی است شامل: تروریسم، جنگ های نیابتی تحت حمایت دولتها، مانند جنگ لیبی که سیل مهاجرت کنترل نشده ای را ایجاد کرده است.
یک مشکل دیگر که گزارش ناتو بدان اشاره می کند؛ لزوم رعایت اصل دموکراتیک بودن اعضاء است.
اکنون با وجود رقبای ایدئولوژیک همچون روسیه و چین، سلامت سیاسی ناتو بیش از همیشه اولویت پیدا می کند.
گزارش توصیه می کند که یک نهادی با عنوان "مرکز تعالی انعطاف دمکراسی ها" تاسیس بشود و همه اعضاء یک بار دیگر به اصول بنیادین پیمان ناتو سوگند یاد کنند. این اصول از همه اعضاء تعهد می گیرد که به رعایت "اصول دموکراسی"، "آزادی های فردی"، و "حاکمیت قانون" وفادار بمانند.
در فرازی دیگر؛ گزارش ناتو به لزوم هماهنگی نزدیکتر ائتلاف با اتحادیه اروپا، به هماهنگی نزدیکتر با تلاشهای نظامی و بلندپروازیهای خود این سازمان توصیه می کند.
کزارش از ناتو می خواهد بطور واضح اتحادیه اروپا را تشویق کند که یک نیروی دفاعی قوی و نیرومند داشته باشد. یک دفاع اروپایی قوی، ناتو را هم قوی خواهد کرد و تحمل بار را بطور عادلانه میان اتحادیه اروپا و ناتو تقسیم خواهد کرد و کشورهای خارج از اتحادیه اروپا را نیز از این قاعده مستثنی نخواهد کرد.
دیپلمات ارشد یکی از کشورهای عضو ناتو، این گزارش را جامع خوانده و گفته است که استولتنبرگ می تواند این گزارش را مبنای بحث و بررسی های اجلاس سران ناتو که قرار است اوائل سال آینده برگزار بشود قرار بدهد.
انتظار می رود ناتو همانطور که در گزارش هم بدان اشاره شده است، مقدمات تهیه یک مفهوم استراتژیک جدید را تصویب کند و آن را جایگزین مفهوم مصوب سال ۲۰۱۰ کند.
اتحادیه اروپا مقدمات کار کردن با دولت "جو بایدن" را آغاز کرده است. در همین ارتباط، پیشنهادهایی به کمیسیون اروپا و شورای اروپا داده شده است و این دو نهاد دارند آنها را بررسی می کنند. این پیشنهادها از اتحادیه اروپا می خواهد با آمریکا در عرصه هایی همچون؛ بهداشت و بیماریهای همه گیر، تجارت، آب و هوا، حفاظت از داده ها، اجرای قوانین ضد تاسیس تراست (اتحادیه های بزرگ صنایع)، و نیز غربالگری سرمایه های حساس خارجی به ویژه در چین همکاری کند.
گزارش ناتو را جمعی از سیاستمداران و صاحب نظران امر از کشورهای عضو این سازمان تهیه کرده اند.