دومین و آخرین مناظره پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده میان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و جو بایدن، نامزد حزب دموکرات و معاون باراک اوباما، روز پنج‌شنبه ۲۲ اکتبر در دانشگاه بلمونت شهر نشویل برگزار شد.
مجری این مناظره کریستن ولکر، از شبکه ان‌بی‌سی درباره موضوعاتی نظیر مقابله با ویروس کرونا، مسائل مربوط به خانواده آمریکایی، تغییرات اقلیمی، مساله تبعیض نژادی و امنیت ملی را با دو نامزد این انتخابات مطرح کرد.
تفاوت این مناظره با اولین مناظره دو نامزد انتخاباتی، خویشتنداری بیشتر دو نامزد، پاسخگویی به سوالات و اجرای منظم‌تر برنامه بود و استفاده از دکمه قطع میکروفن نامزدها به ندرت اتفاق افتاد.
مهمترین اختلاف نظر دو طرف این مناظره در موضوعات بازگشایی اقتصادی در پی محدودیت‌های کرونا، سیستم خدمات درمانی و تامین اجتماعی و همچنین مقابله با تغییرات اقلیمی بود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بارها در طول مناظره سعی کرد به ماجرای هانتر بایدن و ایمیل‌های افشا شده توسط یکی از نشریات را به میان بکشد و جو بایدن بارها با رد این اتهامات، این موضوع را دسیسه روسیه خواند.
ویروس کرونا؛ بایدن: «کسی که مسئول این همه جان از دست رفته است نباید رئیس‌جمهور باقی بماند»
دونالد ترامپ در پاسخ به سوال درباره شیوع ویروس کرونا و شدت گرفتن آمار مبتلایان در بسیاری از ایالت‌ها با اشاره به موفقیت اقدامات دولت و کسب نتیجه ای بهتر نسبت به پیش‌بینی‌‌های تعداد قربانیان گفت که واکسنی در حال آماده شدن است که بزودی تولید و به دست مردم می‌رسد.
جو بایدن در پاسخ با مسئول خواندن دولت ترامپ در مرگ بیش از ۲۲۰ هزار آمریکایی با اشاره به سخنان رئیس جمهور آمریکا در قبول نکردن مسئولیت در قبال شیوع این ویروس گفت: «شخصی که مسئول این همه جان از دست رفته است نباید رئیس جمهور آمریکا باقی بماند.» وی سپس رو به مخاطبان به آنها توصیه کرد که پوشیدن ماسک را فراموش نکنند.
کریستن ولکر، مجری برنامه در ادامه درباره درمان و واکسن از دونالد ترامپ سوال پرسید و سخنان او درباره ارائه واکسن در چند هفته آینده را بر مبنای نظر کارشناسان دولت به چالش کشید. دونالد ترامپ با پذیرش زمان‌بر بودن فرآیند تولید واکسن کرونا گفت که با کمک نهادهای مختلف باید در کوتاه‌ترین زمان واکسن را به دست مردم رساند.
دونالد ترامپ در ادامه با ضعیف خواندن اقدامات جو بایدن به عنوان معاون اوباما در زمان شیوع بیماری آنفولانزای نوع آ، گفت که اگر وی در دوران شیوع کرونا رئیس جمهور بود تعداد قربانیان به ۷۰۰ هزار نفر می‌رسید.
جو بایدن نیز در پاسخ به وعده‌های دونالد ترامپ برای محو شدن ویروس کرونا تا عید پاک و سوال عجیب او از متخصصان مقابله با بیماری کووید ۱۹ درباره تزریق مایع سفیدکننده برای درمان کرونا اشاره کرد و گفت: «این آدمی است که گفت در تابستان بر بحران کرونا غلبه خواهیم کرد و الان یک زمستان تاریک را داریم؛ او هیچ برنامه‌ای ندارد.» نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری با اشاره به سخنان دونالد ترامپ مبنی بر اینکه «ما یاد می‌گیریم چگونه با کرونا زندگی کنیم»، گفت: «داریم یاد می‌گیریم چگونه با کرونا بمیریم.»
سوال بعدی مجری مناظره درباره بازگشایی اقتصادی پس از محدودیت‌های کرونایی بود. دونالد ترامپ ضمن تاکید بر لزوم بازگشایی کسب‌وکارها با اشاره به اینکه شهر نیویورک به دلیل قرنطینه تبدیل به «شهر ارواح» شده است، ضمن اشاره به ضرر و زیان مالی تجارت‌ها و خطر ورشکستگی آنها گفت: «جو تو نمی‌توانی این کار را با مردم بکنی» وی در بخش دیگری ازماظره گفت: «بایدن پول زیادی دارد و می تواند خودش را از ترس کرونا در زیرزمین پنهان کند.»
جو بایدن در پاسخ گفت که نباید در مقابله با کرونا، ایالت‌ها را به جمهوریخواه و دموکرات تقسیم کرد. وی همچنین به موفقیت نیویورک در کم کردن انحنای نمودار آمار مبتلایان اشاره کرد و اجرای تست کرونا را راه حل مقابله با بیماری کووید ۱۹ دانست. وی همچنین خطاب به ترامپ گفت: «تو بجای گلف بازی باید با پلوسی جلسه می گذاشتی؛ اوضاع فعلی کرونا حاصل مدیریت توست.»
ترامپ خطاب به بایدن: «تو از وال استریت پول می‌گیری من به پول آنها نیازی ندارم»
دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در بخشی از مناظره درباره ارتباط با وال استریت و شرکت‌های بزرگ آمریکایی یکدیگر را به چالش کشیدند.
جو بایدن، رقیب انتخاباتی خود را به کسب سود در زمان بحران اقتصادی ناشی از کرونا متهم کرد و گفت که ترامپ از ژانویه از خطر کرونا آگاه بود اما به مردم آمریکا اطلاعات درست ارائه نداد و در عوض افرادی از طرف او به وال استریت هشدار دادند که رکودی در راه است.
دونالد ترامپ در پاسخ گفت: «تو کسی هستی که این همه پول از وال‌استریت دریافت می‌کنی. من پولی نمی‌گیرم. تو پول زیادی از آنها جمع کردی و هر بار که پولی می‌آید معامله‌ای هم صورت می‌گیرد.»
امنیت انتخابات و دخالت ایران و روسیه در انتخابات؛ بایدن: «هر کشوری که در انتخابات آمریکا دخالت کند هزینه اش را خواهد داد.»
سوال دوم این مناظره درباره دخالت برخی کشورها در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده بود. با وجود اینکه در انتخابات سال ۲۰۱۶ اکثر اتهام‌ها متوجه روسیه بود، در چند روز اخیر پای ایران نیز به موضوع دخالت در انتخابات آمریکا باز شده است.
جان رتکلیف، مدیر ارشد دستگاه ناظر بر اطلاعات ملی آمریکا چهارشنبه شب در جریان یک کنفرانس خبری با طرح این ادعا گفت: «ایران و روسیه به اطلاعات شخصی برخی رای‌دهندگان آمریکایی دسترسی پیدا کرده و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر در جهت اعمال نفوذ در این انتخابات اقدام کرده‌اند.»
جو بایدن در پاسخ به سوال مجری مناظره درباره واکنش به دخالت کشورهایی نظیر ایران و روسیه در انتخابات ایالات متحده گفتش: «هر کشوری که در انتخابات آمریکا دخالت کند هزینه اش را خواهد داد. آنها در حاکمیت ملی آمریکا دخالت کردند. چه روسیه چه چین و چه ایران.
وی در ادامه این سوال را مطرح کرد که چرا دونالد ترامپ درباره دخالت روسیه در انتخابات سال ۲۰۱۶ واکنشی به ولادیمیر پوتین نشان نداده است. آقای بایدن با اشاره غیرمستقیم به موضوع «رسوایی ایمیل‌های هانتر بایدن» گفت: «چرا رفیق او رودی جولیانی اطلاعات غلطی را که روسیه به او می‌دهد منتشر می‌کند. من نمی فهمم چرا این رییس جمهور نمی‌خواهد با پوتین روبرو شود.»
ترامپ در پاسخ جو بایدن و خانوده‌اش را به دریافت ۳.۵ میلیون دلار از روسیه متهم کرد
وی همچنین با اشاره به مصاحبه جان رتکلیف درباره دخالت ایران و روسیه در انتخابات گفت: «هیچکس از من با روسیه سخت‌گیرتر نبوده است در زمینه تحریم ها. اما اینها (دموکرات‌ها) چه کار کردند آنها به اوکراین سلاح فروختند.»
ترامپ به موضوع پسر آقای بایدن اشاره کرد و گفت: «ایمیل‌هایی که منتشر شده نشان می دهد خانواده تو از طریق ارتباط با روسیه مثل جاروبرقی پول پارو کردند. توضیح بدهید چرا خانواده شما از شهردار مسکو چنین پولی گرفته است؟»
نامزد دموکرات‌ها در پاسخ به گزارش نیویورک تایمز درباره حساب بانکی دونالد ترامپ در چین گفت: «من یک پنی از خارجی ها نگرفتم اما ما فهمیدیم که این رئیس جمهور پول زیادی در یک حساب بانکی در چین دارد.»
جو بایدن خطاب به آقای ترامپ گفت: «چین و روسیه دارند به تو پول می دهند و چرا این همه سال اظهارنامه مالیاتی منتشر نکردی؟»
دونالد ترامپ در پاسخ گفت: «من ده ها میلیون دلار مالیات دادم. و بزودی اسناد آن را منتشر می‌کنم. من از چین و اوکراین پول نمی گیرم و تو هستی که از آنها پول می گیری. قضیه این پول‌ها چیست جو؟»
جو بایدن در پاسخ گفت: «چهار سال است که او همین حرف را می‌زند و می‌گوید اسناد مالیاتی را منتشر می‌کنم. حقیقت این است که تو مالیات نمی دهی یا انقدر کم است که نمی‌خواهی کسی آن را ببینید و حتی گفته‌ای که من باهوشم و تاجرم و طبیعی است که نخواهم مالیات بدهم.»
زمانی که مجری درباره فعالیت‌های هانتر، پسر آقای بایدن در روسیه و چین پرسید، نامزد دموکرات‌ها پاسخ داد: «پسر من در هیات مدیره یک شرکتی بود و این به من ارتباطی نداشته است. کسی در موضوع اوکراین آبروی خود را به خطر انداخت دونالد ترامپ بود که این کشور را تحت فشار قرار داد تا علیه من مدرک جور کند.»
نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش رو نیز در پاسخ به سوال مجری مناظره درباره حساب بانکی در چین گفت: «من یک تاجر هستم و واضح است که در چین حساب داشته باشم. و این حساب برای قبل از ریاست جمهوری من بود و بعد بسته شد، برعکس بایدن که پسر و برادرش پس از معاون شدن او پول درآوردند.»
جو بایدن در بخش دیگری از مناظره با مطرح شدن مکرر اتهامات درباره خانواده‌‌اش گفت: «اینکه ترامپ این مزخرفات را می‌گوید دلیل دارد و آن این است که نمی‌خواهد به مسائل اصلی بپردازد.» وی خطاب به مردم گفت: «او نمی‌خواهد درباره وضعیت اقتصادی و سفره خالی شما حرف بزند.»
ترامپ: رابطه خوبی با کیم جونگ اون داریم؛ بایدن: ما با هیتلر هم پیش از جنگ رابطه خوبی داشتیم
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده در واسخ به سوال مجری مناظره درباره انتقادها به سیاست خارجی دولت او در برخورد با کره شمالی توضیح داد: «وقتی که من با اوباما ملاقات کردم او به من گفت بزرگترین مشکل ما کره شمالی است و ممکن است با آنها وارد جنگ شویم. اما من ارتباط خاصی با کیم دارم. و جنگی روی نداد.»
جو بایدن نیز در پاسخ به سوال مجری درباره اینکه در صورت رئیس‌جمهور شدت آیا با رهبر کره شمالی ملاقات خواهید کرد؟ گفت: «تنها به شرطی با کیم ملاقات می‌کنم که ظرفیت هسته‌ای خود را کاهش دهد.» وی پیش‌تر در این مناظره ضمن انتقاد از ترامپ برای «گرم گرفتن با رهبران اقتدارگرا و برخورد سرد با شرکای دیرینه آمریکا» گفته بود که در صورت پیروزی در انتخابات چین را به رعایت قوانین بین المللی وامی‌دارد.
آقای بایدن از آقای ترامپ انتقاد کرد که با رهبران اقتدارگرا گرم می‌گیرد اما با متحدان آمریکا برخورد سردی دارد.
در بخشی از مناظره زمانی که دونالد ترامپ گفت: «ما با کیم (رهبر کره شمالی) رابطه خوبی داریم و همین خیلی مهم است، جو بایدن پاسخ داد: «ما با هیتلر هم پیش از جنگ رابطه خوبی داشتیم.»
بایدن با انتقاد شدید از تمایل ترامپ به ملاقات با رهبر کره شمالی گفت: «او کره شمالی را دارای مشروعیت جلوه داد. از او (کیم جونگ اون) به عنوان رفیق خوبش یاد می‌کند. درباره وضعیت خوب رابطه ما با کسی حرف می‌زند که یک اراذل و اوباش است.»
اقتصاد خانواده آمریکایی و بیمه اوباکر؛ «بایدن به دنبال خدمات درمانی سوسیالیستی است»
مجری مناظره درباره لغو بیمه مراقبت مقرون به صرفه «اوباما کر» و این مضوع که در پی لغو آن احتمالا ۲۰ میلیون نفر بیمه تامین اجتماعی خود را از دست می‌دهند سوال پرسید.
ترامپ در پاسخ گفت که دولت او بدترین بخش اوباماکر که شامل جریمه بیمه‌شدگان می‌شد را حذف کرده است. وی بیمه اوباماکر را «افتضاح» خواند و گفت که در آینده سیستم خدمات درمانی بهتری را ارائه خواهد کرد که بر خلاف آنچه درباره طرح او می‌گویند، بیماران دارای سابقه بیماری زمینه‌ای را نیز پشتیبانی کند.
وی طرح تامین اجتماعی جو بایدن را سوسیالیستی خواند و افزود که نامزد دموکرات‌ها می‌خواهد بیمه‌های خصوصی را حذف کند.
بایدن در پاسخ ادعای ترامپ درباره حذف بیمه‌های خصوصی را رد کرد و گفت: «اتفاقا تفاوت من با دیگر نامزدهای دموکرات در مساله حفظ بیمه خصوصی بود.»
وی افزود: «ترامپ چهار سال است می‌گوید برنامه جایگزین برای اوباماکر ارائه می‌کنم اما هنوز هیچ کاری انجام نداده است. از نظر من بیمه درمانی یک حق است نه مزیت.»
دونالد ترامپ نیز در پاسخ گفت: «این آقا ۴۷ سال است در سیاست است و من فقط چهار سال است رییس جمهورم.»
با اصرار ترامپ بر «سوسیالیستی» بودن طرح بیمه خدمات اجتماعی جو بایدن، نامزدها دموکرات‌ها گفت: «این آقا گیج شده و نمی‌داند حتی با چه کسی رقابت می‌کند من سندرز و بقیه نامزدهای دموکرات را شکست دادم و نظرم در مورد بیمه با آنها متفاوت بود.»
آقای بایدن در بخش دیگری گفت: «او مدام به موفقیت بازار بورس اشاره می‌کند. در حالیکه مردم عادی با بازار بورس زندگی نمی کنند.» وی افزود که برای ترامپ میلیادرها مهم هستند و نه مردم عادی.
بایدن: «جدا کردن کودکان از مادرهایشان در مرز، آبروی آمریکا را در جهان برد» ترامپ: « قفس‌های کودکان را ما نساختیم شما ساختید.»
سیاست مهاجرتی موضوع دیگری بود که در این مناظره مطرح شد.
زمانی که مجری برنامه از دونالد ترامپ درباره جدا کردن فرزندان از مادرهایشان در مرز مکزیک پرسید، رئیس جمهوری آمریکا پاسخ داد: «این بچه ها را قاچاقچی ها به اینجا می آورند و ما جلوی آنها را گرفتیم. قفس‌هایی را که بچه ها را در آنها می گذاشتند من نساختم و در سال ۲۰۰۴ زمانی که بایدن معاون رییس جمهور بود ساخته شد. این بچه ها خیلی هایشان تنها توسط قاجاقچی می آیند.»
جو بایدن در واکنش به این سخنان دونالد ترامپ گفت: «این بچه ها با پدر مادرها می‌آیند و دولت او آنها را از هم جدا کردند و آبروی ما را در زمینه حقوق بشر در جهان بردند. وی افزود که پدر مادر۵۰۰ کودکی که در مرز از خانواده‌هایشان جدا شده‌اند را اکنون دولت نمی‌تواند پیدا کند و این کار مجرمانه است.
دونالد ترامپ در پاسخ دولت اوباما را به ساختن قفس‌هایی متهم کرد که کودکان پناهجو را در مرز با مکزیک در داخل آنها نگهداری می‌کردند.
بایدن پاسخ داد که دولت ترامپ می خواهد کودکان مهاجران را که غیرقانونی می‌داند اما سالها در این کشور زدگی کرده‌اند را به کشورهای والدینشان بازگرداند در حالیکه آنها اصلا آن کشورها را در زندگی خود ندیده‌اند. وی افزود: «بسیاری از این افراد در این کشور خدمت کرده اند و ما به این افراد مدیون هستیم.»
ترامپ: نامزد انتخابات شدم زیرا تو و اوباما ناکارآمد بودید
زمانی که جو بایدن خطاب به مردم گفت:« شما من و او را می‌شناسید و می‌دانید که چه کسی راستگو و چه کسی دروغگو است»، ترامپ پاسخ داد: «اگر مساله چین و اوکراین درست باشد تو سیاستمدار فاسد هستی.» وی افزود: «من نامزد انتخابات شدم زیرا تو و اوباما ناکارآمد بودید.»
مجری برنامه همچنین از دونالد ترامپ درباره اظهاراتش درباره جنبش «جان سیاهان ارزش دارد» پرسید. وی در پاسخ گفت: «من با این جنبش اولین بار وقتی آشنا شدم که در تظاهراتشان پلیس را خوک می‌خواندند. اما من کم‌ترین نژادپرست در این سالن هستم.»
جو بایدن در واکنش گفت: «او فردی است که به روی آتش نژادپرستی نفت می‌ریزد. او کسی است که به شبه نظامیان نژادپرست می‌گوید دست نگه دارید و آماده باشید.»
مجری برنامه همچنین از جو بایدن درباره قانونی پرسید که وی در تصویب آن نقش داشت. به سبب این قانون تعداد زیادی از رنگین پوستان در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی بازداشت شده و خانواده های آنها هنوز از عواقب آن رها نشده اند.
بایدن در پاسخ گفت: «طرحی که در دهه ۸۰ و ۹۰ برای مواد مخدر تصویب شد یک اشتباه بود برای همین است که من می گویم نباید شخصی را برای مصرف مواد مخدر به زندان ببریم و باید آنها را به جایی بفرستیم که بتوانند کمک دریافت کنند.»
دونالد ترامپ در واکنش گفت:«تو فقط حرف میزنی جو! چرا در هشت سال دولت اوباما این کار را نکردی. ده ها هزار سیاهپوست را به زندان انداختی و حالا می خواهی جبران کنی؟»
بایدن پاسخ داد: «زیرا در آن زمان کنگره دست جمهوریخواهان بود.»
تغییرات اقلیمی: ترامپ: آب و هوای ما بسیار تمیز و خوب است؛ بایدن: تغییرات اقلیم خطری برای موجودیت بشر است
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده در پاسخ به سوال مجری مناظره درباره تغییرات اقلیمی و خطرناک‌خواندن اقدامات مقابله‌ای با آن برای اقتصاد کشور گفت: «ما طرح درخت کاری داریم. ما بهترین آمار کاهش کربن را داریم. ببینید هند و روسیه چگونه اند و چقدر هوای کشور آنها کثیف است. پیمان پاریس برای ما ضرر داشت و ناعدلانه بود زیرا میلیاردها دلار باید پرداخت می‌کردیم اما چین و روسیه کاری انجام نمی‌داند. آب و هوای ما بسیار تمیز و خوب است.»
جو بایدن در ارتباط با این موضوع، تغییرات اقلیمی را مهمترین خطر در کمین بشریت خواند و گفت: «دانشمندان می گویند ما وقت زیادی نداریم. اما ۴ سال در دوره این آقا تمام اقدامات پیشگیرانه حذف شد. من طرحی دارم که شغل های جدید ایجاد می کند و در راستای مبارزه با تغییرات اقلیمی است. حتی وال استریت هم اعلام کرد که طرح من شغل‌های بیشتری نسبت به طرح ترامپ ایجاد می‌کند.»
ترامپ در پاسخ گفت: «با برنامه این آدم هزاران خانواده متضرر می شوند. طرح این را الکساندریا اکتویا کورتز نوشته و صد تریلینون دلار هزینه دارد. اینها می‌خواهند ساختمان‌ها را از بین ببرند تا با محیط زیست سازگار شود. این برنامه را آدم‌های باهوش ننوشتند.»
بایدن پاسخ داد: «من نمی دانم این عددها را از کجا می‌آورد. طرح من توسط گروه های زیست محیطی و کارگری مورد تایید قرار گرفته زیرا آینده بهتری را برای ما ایجاد می کند.»
جو بایدن با تاکید بر گذار از نفت به عنوان منبع انرژی و سرما‌یه گذاری بر انرژی‌های جایگزین گفت: «نفت آلاینده است و باید در طول زمان با انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک جایگزین شود.»
در پایان این مناظره، مجری از دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری خواست تا تصور کنند که در انتخابات پیروز شدند و پیام روز تحلیف خود را به عنوان رهبر آمریکا به افرادی که به آنها رای نداده‌اند در همین جلسه مناظره اعلام کنند.
دونالد ترامپ در پاسخ گفت که باید وضعیت کشور را بهتر کنیم. او سپس به جو بایدن اشاره کرد و گفت: «اما این فرد می‌خواهد مالیات‌های شما را زیاد کند.»
جو بایدن رو به مخاطبان گفت: «من رییس جمهوری شما هستم حتی اگر شما به من رای نداده باشید. من رئیس‌جمهور همه آمریکا خواهم بود.»