اسرائیل غیرمستقیم درگیر جنگ قره باغ شده است

هر چند دولت اسرائیل می کوشد از هر گونه موضعگیری در قبال جنگ جاری قره باغ پرهیز کند، اما، به نظر نمی رسد که تل آویو حاضر باشد از مناسبات تجاری خود با جمهوری آذربایجان صرف نظر کند.

در هفدهم سپتامبر گذشته ارمنستان بدون سر و صدا سفارتخانۀ خود را در تل آویو افتتاح کرد. اما دو هفته بعد دولت ایروان سفیر خود را در اسرائیل فراخواند. علت این امر فروش سلاح های اسرائیلی به جمهوری آذربایجان همزمان با بالا گرفتن جنگ قره باغ بوده است.

به غیر از تسلیحات، آذربایجان یکی از مشتری های پر و پا قرص کالاها و فرآورده های اسرائیلی است. در سال ٢٠١٦ الهام علی اف، رئیس جمهوری آذربایجان، گفته بود که حدود پنج میلیارد دلار تجهیزات دفاعی از اسرائیل خریداری کرده است.

در سال ٢٠١٩ اسرائیل هشتمین کشور صادرکنندۀ سلاح در جهان بود و در پنج سال گذشته اولین فروشندۀ اسلحه به آذربایجان بوده است. رئیس بنیاد راهبرد و امنیت در بیت المقدس گفته است : جمهوری آذربایجان که مرز مشترک با ایران دارد کشوری مهم برای اسرائیل به شمار می رود.

او گفته است که اسرائیل می کوشد حتی در دوره های پرتنش به صادرات خود ادامه بدهد، چنانکه به صادرات خود به هند در جریان "جنگ کارگیل" میان این کشور و پاکستان ادامه داد. با این حال، به گفتۀ رئیس بنیاد راهبرد و امنیت بیت المقدس، اسرائیل مستقیماً درگیر جنگ قره باغ نیست، هر چند به قراردادهای قبلاً امضا شدۀ خود عمل می کند.

مناسبات اسرائیل و جمهوری آذربایجان که اکثریت جمعیت آن را مسلمانان شیعه تشکیل می دهد بلافاصله پس از فروپاشی اتحاد شوروی در اوایل دهۀ ١٩٩٠ آغاز شد. از آن تاریخ دو کشور مناسبات دیپلماتیک و تجاری گسترده ای را توسعه داده اند. هدف اسرائیل از توسعۀ این مناسبات ایجاد رابطه با کشورهای مسلمان بوده است و هدف جمهوری آذربایجان گسترش شبکۀ مناسبات خود خارج از شبکۀ نفوذ مسکو است.

گالیا لیندن اشتروس، تحلیلگر بنیاد مطالعات راهبردی تل آویو، مناسبات اسرائیل و آذربایجان را راهبردی توصیف کرده و افزوده است : "اسرائیل بخش مهمی از نفت مورد نیاز خود را از آذربایجان وارد می کند و متقابلاً سلاح های خود را به این کشور می فروشد. جمهوری آذربایجان یکی از مشتریان اصلی صنایع نظامی اسرائیل است."  

به نوشتۀ جراید اسرائیل این کشور به تازگی پهپادهای مسلح به جمهوری آذربایجان فروخته است. مقامات ارمنستان دولت باکو را متهم می کنند که مواضع نظامی ایروان را به وسیلۀ پهپادهای ساخت اسرائیل بمباران می کند. ارمنستان همچنین ترکیه، دیگر متحد آذربایجان، را متهم می کند که در جنگ جاری قره باغ پهپاد در اختیار باکو گذاشته است. اما، این حمایت مشترک از جمهوری آذربایجان، اسرائیل و ترکیه را به متحدان یکدیگر بدل نکرده و نمی کند. ترکیه مایل است که جای اسرائیل را در جمهوری آذربایجان بگیرد. اما، اسرائیل که با عادی کردن مناسبات خود با کشورهای عرب خلیج فارس موضع و مناسباتش را با کشورهای مسلمان و عرب منطقه تقویت کرده قصد ندارد با هیچ کشوری بر سر این مناسبات معامله کند.