آنگلا مرکل برای اولین بار پس از پایان دوره صدراعظمی خود دوباره به صحنه آمد و به سوالات بسیاری از جمله درباره سیاست خود درباره اوکراین، جنگ روسیه علیه این کشور و سیاست آلمان در دوره او در قبال روسیه و پوتین پاسخ داد.
آیا می شد از تهاجم روسیه به اوکراین جلوگیری کرد؟ آیا سیاست دولت مرکل نسبت به پوتین خیلی "نرم" بود؟ این‌ها و سوالات دیگری در همین زمینه از محورهای مصاحبه‌ای بود که آنگلا مرکل، صدراعظم پیشین آلمان روز سه‌شنبه ۱۷ خرداد در تئاتر معروف خانه برشت در شهر برلین (Berliner Ensembles) در برابر گروه بزرگی از خبرنگاران و طرفداران خود به آنها پاسخ داد. او که تقریبا شش ماه پس از پایان صدارتش در برابر عموم ظاهر شد، با نگاهی به گذشته گفت که هیچ اشتباهی در سیاست‌هایش نمی‌بیند.
با شروع جنگ اوکراین یکی از سیاستمدارانی که مورد انتقاد قرار گرفت، مرکل بود. منتقدین او را به خاطر عدم قاطعیت در قبال روسیه، مخالفت با عضویت اوکراین در ناتو و قرارداد مینسک سرزنش می‌کنند.
مرکل در برنامه شب گذشته زمانی که از جنگ اوکراین سخن به میان آمد، آن را یک "تراژدی بزرگ" نامید و گفت: «جنگ تجاوزکارانه روسیه حمله‌ای وحشیانه است که قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند و هیچ توجیهی برای آن وجود ندارد». او گفت که در تمامی مذاکرات گذشته قلب او "همیشه برای اوکراین تپیده است."
از او درباره مخالفت‌اش با عضویت اوکراین در ناتو سوال شد و مرکل پاسخ داد که هم با رد این عضویت و هم در رابطه با قرارداد مینسک تلاش کرده از بدتر شدن وضع جلوگیری کند. او گفت سعی کرده در مسیر "جلوگیری از فاجعه" حرکت کند و اگر سیاستی نتیجه ندهد، معنایش این نیست که اشتباه بوده است. به همین دلیل او دلیلی نمی‌بیند که از این بابت عذرخواهی کند.
مرکل در دفاع از مخالفتش با سیاست گسترش ناتو در شرق اروپا در سال ۲۰۰۸ و عضویت اوکراین و گرجستان در این پیمان گفت در آن زمان، اوکراین کشوری بود که توسط الیگارش‌ها اداره می‌شد و "شما نمی‌توانستید به سادگی آن را در ناتو بپذیرید". علاوه بر این، به گفته او در آن زمان مشخص بود که پوتین عضویت اوکراین در ناتو را نمی‌پذیرد و ممکن است "خسارات عظیمی در اوکراین ایجاد کند."
قاطعیت بیشتر علیه پوتین؟
مرکل اذعان کرد که در سال ۲۰۱۴ و پس از الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه می‌شد با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه با قاطعیت بیشتری برخورد کرد. اما با اشاره به کنار گذاشتن روسیه از کشورهای صنعتی گروه G8 تاکید کرد که "نمی‌توان گفت که در آن زمان هیچ کاری انجام نشد". او همچنین به این اشاره کرد که در آن زمان ناتو تصمیم گرفت کشورهای عضو دو درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف امور دفاعی کنند.
مرکل تردیدی باقی نگذاشت که اکنون "دیدگاه پوتین در مورد مسایل و درک او از ارزش‌ها" را به کلی رد می‌کند و برخلاف پوتین، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را "بدترین رخداد در قرن بیستم" قلداد نمی‌کند و مانند پوتین دموکراسی را اشتباه نمی‌داند.
مرکل از "نفرت" پوتین از دموکراسی غربی و خصومت او با این دموکراسی سخن گفت و این که او "همیشه هشدار" می‌داده که پوتین "می‌خواهد اروپا را نابود کند، زیرا آن را سکوی قبل از ناتو می‌داند."
مرکل در این مصاحبه گفت که در تمام این سال‌ها تلاش برای پایان دادن به "جنگ سرد" و "یک معماری امنیتی" به ثمر نرسید تا بتوان از وضعیت فعلی جلوگیری کرد، اما او خوشحال است که مجبور نیست خود را به خاطر آن که تلاش "کمی" کرده "سرزنش" کند. مرکل گفت این به نفع آلمان است که روسیه و آلمان بتوانند یکدیگر را تحمل کنند و با هم کنار بیایند.
وابستگی به گاز و نفت روسیه
از مرکل درباره سیاست انرژی و وابستگی آلمان به گاز و نفت روسیه سوال شد که او نیز در آن سهم جدی داشته است؛ سیاستی که از آن به عنوان "تغییر از طریق تجارت" یاد می‌شود. صدراعظم سابق گفت: «من بر این باور نبودم که پوتین از طریق تجارت تغییر کند» با این حال گفت برقراری روابط تجاری بین همسایگان را مفید می‌دانسته است.
در دوران مرکل این باور در آلمان حاکم بود که اروپا بهتر است با روسیه به عنوان یک شریک رفتار کند و این سیاست از رویارویی با کرملین کارسازتر خواهد بود. آنگلا مرکل و همچنین حزب سوسیال دمکرات که مدتی طولانی در دولت ائتلافی او و تصمیمات این دولت سهیم بود، سیاست خود را بر نزدیکی و درهم تنیده شدن اقتصادی، همراه با تبادل سیاسی و فرهنگی با روسیه گذاشتند. علاوه بر این، گاز، نفت و زغال سنگ نسبتا ارزان روسیه مزیتی برای اقتصاد آلمان به شمار می‌رفت. وابستگی آلمان به روسیه در زمینه انرژی در کانون انتقاد مخالفین این سیاست است.
از مرکل همچنین در واکنش به انتقادها درباره وضع نابسامان ارتش آلمان در دوران صدراعظمی‌اش پرسیده شد. او گفت که در این رابطه همه احزاب آلمان همراه با او باید از خود انتقاد کنند.
---
منبع: دوچه وله فارسی