واشنگتن پست: بحران کانال سوئز نشان داد اقتصاد جهانی شکننده است

"ایشان تارور" دیدگاه نویس واشنگتن پست در این مطلب افزود: یک هفته بود کانال سوئز تنگه ای که بدست انسان ساخته شده است و بیشتر از یک دهم کشتیرانی جهان را نقل وانتقال می دهد، به روی عبور و مرور کشتی ها بسته شد.
مسدود شدن این آبراهه بین المللی روزانه نزدیک به 9.6 میلیارد دلار به اقتصاد جهان خسارت زد و ثابت کرد که چرخ اصلی چرخش گردونه اقتصاد جهان در "دریا" است. یعنی تقریبا 70 درصد کل تجارت جهانی توسط نقل و انتقال کالا از دریا صورت می گیرد.
علت بروز حادثه؛ گرفتار شدن کشتی غول پیکری موسوم به " اِوِر گیون" Ever Given در کانال سوئز است که راه تردد سایر کشتی ها از تنگه را بسته بود. سرانجام بعد از یک هفته تلاش دولت مصر، کانال باز شد و کشتی به سمت شمال و "دریاچه های تلخ" به مسیرش ادامه داد تا در آن موقعیت مکانی مسئولان امر بتوانند بدون آنکه ترافیک دریایی ایجاد کنند، کشتی را بازرسی کرده و علت گرفتار شدن آن را کشف کنند.
امکان دارد یک هفته دیگر طول بکشد تا صدها کشتی و تانکری که منتظر عبور هستند بتوانند از این مسیر تردد کنند. اما نکته اینجاست که این اختلال پیش آمده در تجارت جهانی، اثراتش تا ماه های آینده باقی خواهد ماند و یقینا درس های عبرت آموز فراوانی برای رهبران جهان خواهد داشت.

بحران کانال سوئز، یک مساله جهانی است

"عبدالفتاح السیسی" رئیس جمهوری مصر، آزاد شدن کشتی " اِور گیون" را یک "موفقیت ملی" خواند و این حادثه فرصت مغتنمی شد برای رئیس جمهور مصر تا بر روی آن یک مانوور تبلیغاتی بدهد و یک "پیروزی میهن پرستانه" معرفی اش کند و به دنیا جاز برند که؛ "مصر می تواند بر 13 درصد از کل تجارت جهانی که از این آبراه حیاتی عبور می کند، نظارت داشته باشد و دنیا باید به او اعتماد کند".
اما اگر اندکی دقیق تر به اصل ماجرا نگاه کنیم، شخصیت کلی داستان را پیدا می کنیم و آن "ناوگان سازمان ملل "‌است. "اِور گیون" یک کشتی کانتینر غول پیکر است که به یک شرکت ژاپنی است که زیر نظر یک شرکت کشتیرانی تایوانی کار می کند و مدیریت آن را یک شرکت آلمانی برعهده دارد و خود شرکت در پاناما ثبت شده است. تمام 25 خدمه آن هم هندی هستند.
"اِور گیون"؛ کالا از آسیا به اروپا منتقل می کند به خصوص به بندر "رتردام" هلند. کشتی در کانال سوئز در خاورمیانه گرفتار طوفان شن شد و بدست ائتلافی چند ملیتی که مشتمل بود بر یک شرکت امدادی هلندی و قایقهای یدک کش مصری نجات پیدا کرد.

این حادثه یک بار دیگر ثابت کرد که اقتصاد جهان چقدر شکننده است

کانال سوئز یک قرن و نیم پیش افتتاح شد و منادی آن شد که کشتیرانی جهان سرعت می گیرد. همینطور هم شد و این شتاب ظرف دهه های آتی به مراتب تندتر شد. اما در عوض؛ در طول نیم قرن گذشته، ظرفیت کشتی های باری جهان رشدی قارچ گونه حدود 1500 درصد را شاهد بوده است. بالطبع؛ دامنه کالاهای مصرفی جهان هم رشد کرده است و قیمت ها را در سرتاسر جهان شکسته است.
اما این افزایش حجم داد و ستد دریایی؛ گلوگاههایی را در شریان های بسیار مهم حمل و نقل کالا در جهان نظیر کانال سوئز ایجاد کرده است.
یکی از کارکنان سابق اداره مدیریت کانال سوئز در این رابطه می گوید: "کشتی های امروز به مراتب بزرگتر از گذشته هستند. برای همین وظیفه هدایت کردن کشتی هایی همچون "اور گیون" از کانال سوئز مالیات بیشتری را می طلبد. این چیز جدیدی است و من قبلاً شاهد آن نبوده ام".

جهان امروز؛ جهانی است که همه آحاد آن به هم وصل اند و به هم وابسته

همین خصلت، دنیا را آسیب پذیرتر کرده است. وابسته بودن جهان به هم، زنجیره ای از تامین و تدارک درست کرده است و پنج قاره جهان را به هم وصل کردهن است. اختلال ناشی از بسته شدن کانال سوئز می تواند ماهها طول بکشد و سبب ایجاد ازدحام در بنادر این آبراه، کمبود تجهیزات، و کمبود ظرفیت در کشتی ها شود.
حادثه ای که برای کشتی عظیم " اور گیون" اتفاق افتاد، حتی خطوط کشتیرانی در سایر آبراههای جهانی را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد. چون کارخانه ها در کشورهای مختلف باید منتظر بمانند تا مواد اولیه و قطعات و لوازم سفارش شده از خارج بفرستد و آنها بتوانند محصول خود را تولید کنند و بعد هم با همین کشتی ها از همین آبراهها آن را ارسال کنند.

اختلال ایجاد شده در سوئز؛ ضمنا" قیمت گاز و نفت را هم افزایش خواهد داد

اختلال ایجاد شده در سوئز؛ علاوه بر آن، یک بار دیگر بحث در مورد ایجاد مسیرهای متناوب را هم احیا می کند. این بحث مطرح می شود که به جای سوئز می توان از مسیرهای قدیمی که البته به مراتب طولانی تر و پرهزینه تر است استفاده کرد مثلا از مسیرهای اطراف نوک جنوب آفریقا تا گذرگاه عبوری قطب شمال که وعده آن داده شده است. جریان ذوب شدن یخ در بام جهان، مسیرهای جدیدی را باز می کند.
"نیکولای کورچونوف" نماینده روسیه برای همکاری های بین المللی در قطب شمال، روز جمعه گفت: " حادثه در کانال سوئز باید همه را تشویق کند که به فکر بیفتند مسیرهای دریایی استراتژیکی را با توجه به دامنه فزاینده حمل و نقل دریایی ایجاد کنند. "
"جیمز استاوریدیس" دریاسالار بازنشسته آمریکا و فرمانده عالی متحد سابق "ناتو" می گوید: "گلوگاههایی نظیر کانال سوئز قطعاً می توانند نقطه بزرگتری برای رقابت و تنش ژئوپلیتیک باشند. قدرتهای جهانی باید یک سیستم جمعی برای اداره این گلوگاهها درست کنند".

این فرمانده عالی سابق ناتو به رهبران جهان پیشنهاد می دهد:
"باید یک مدیریت بین المللی این موقعیت های مکانی مهم بین المللی را اداره کند چون این مکانها همچون کانال سوئز و کانال پاناما یک شخصیت بین المللی دارند. باید بطور مرتب و مستمر تمرینات لازم برای مقابله با بلایایی مانند آنچه در کانال سوئز اتفاق افتاد انجام بگیرد. باید منابع مالی بین المللی به این امور اختصاص داده بشود تا یقین حاصل بشود که در موقع بروز بحرانهایی نظیر آنچه که در سوئز اتفاق افتاد، کانال همچنان باز می ماند. باید یک رژیم بین المللی وجود داشته باشد مشتمل بر اختیارات نظارتی تام، توأم با یک رژیم بازرسی مرتب".