به نوشته نشریه فارن پالیسی، گرچه کشورهای اروپایی از پیروزی «جو بایدن» در انتخابات آمریکا به دلیل وعده بازگشت این کشور به چندجانبهگرایی خوشحالند، اما ریاستجمهوری وی تهدیدی برای پروژه استقلال بروکسل از واشنگتن خواهد بود.
نشریه «فارن پالیسی» در گزارشی به بررسی روابط اروپا و آمریکا و تاثیر روی کار آمدن «جو بایدن» در واشنگتن بر این روابط و بخصوص تلاش رئیسجمهور فرانسه برای دستیابی به استقلال کشورش در نتیجه استقلال اروپا از آمریکا پرداخته است.
به نوشته فارن پالیسی، در بسیاری از پایتختهای اروپایی پیروزی بایدن با نفسی از روی آسودگی بعد از چار سال دردسر با ترامپ مورد استقبال قرار گرفت اما در کنار شادی ناشی از وعده بازگشت آمریکا به چندجانبهگرایی، پیروزی بایدن شکافهای قدیمی و جدید در خصوص نقش اروپا در صحنه جهانی را نمایان میکند.
بنابر این گزارش، این مسئله بخصوص مقامات فرانسوی را به فکر وامیدارد که تا چه حدی ریاستجمهوری بایدن مانع فشار آنها که از قبل هم دشوار بود برای رسیدن به اتحادیه اروپای مستقل به لحاظ ژئوپولتیک خواهد شد؛ پروژهای که «امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه در سالهای اخیر مطرح کرده و به نظر میرسد رویکرد یکجانبهگرایانه و منتقدانه ترامپ در قبال اروپا به نفع آن بوده است.
ماکرون در یک مصاحبه اخیر این سوال را مطرح کرد که «آیا تغییر در دولت آمریکا باعث خواهد شد که اروپاییها تلاش برای دستیابی به استقلال استراتژیک بیشتر را رها کنند؟» ماکرون چشماندازی را ترسیم کرده که در آن اروپا میتواند موقعیت خود را در جهان تحت سلطه غولهایی مانند آمریکا و چین حفظ کند. او در حالی که آمریکا را متحد تاریخی اروپا خوانده، بر تفاوتهای فرهنگی و ژئوپولتیکی دو طرف اقیانوس اطلس تاکید کرده و گفته اروپا باید ارتباط استراتژیک خود را حفظ کند و اجازه انحصار دوگانه چینی-آمریکایی را ندهد. او به طور مشخص استدلال کرده که این به معنای تلاشهای بیشتر برای تقویت اروپا به لحاظ دفاعی، در عین مقابله با وابستگی به این دو قدرت به لحاظ فناوری استفاده از شبکههای ۵G و فضای ذخیرهسازی ابری است.
به نوشته این نشریه آمریکایی، او همچنین خواستار اقدام علیه سلطه مالی واشنگتن شده که خود را وقتی نشان داد که تحریمهای آمریکا شرکتهای اروپایی را که با ایران تجارت میکردند بعد از خروج واشنگتن از توافق هستهای ایران در سال ۲۰۱۸، تهدید میکرد. فرانسه قویتر از طریق اروپای قویتر از سالها پیش شعار ماکرون و بخشی از دیانای سیاسی این کشور بوده است.
در ادامه این گزارش آمده است: حالا سوال اصلی برای پاریس این است که آیا با رفتن ترامپ همچنان شرکای اروپایی فرانسه از این نگرش استقبال خواهند کرد؟ در سالهای اخیر با توجه به جنگهای تجاری ترامپ، انتقاد از ناتو و نزاعهای اقتصادی و سیاسی واشنگتن با اروپا بر سر مسائل مختلف از ایران گرفته تا تغییرات آب و هوایی، به نظر میرسید اروپا میتواند نقش مستقلتری را برای خود رقم بزند. مقامات فرانسوی و آلمانی هم که از فشار اقتصادی آمریکا خشمگین بودند، به وضوح از بازیابی استقلال اقتصادی اروپا حرف میزدند. در سال ۲۰۱۸ «ژان کلود یونکر» رئیس وقت کمیسیون اروپا عنوان سخنرانی خود درباره وضعیت اتحادیه اروپا را «ساعت استقلال اروپا» عنوان کرد.
بنابر این گزارش، اما اینها در حد حرف باقی ماند که به ویژه نگاهی به وضعیت دفاعی اروپا این مسئله را مشخص میکند. برای بودجه دفاعی اروپا که به منظور توسعه فناوری نظامی و تقویت همکاری ایجاد شد، در هفت سال گذشته ۴۰ درصد کمتر از رقم پیشنهادی اولیه کمیسیون اروپا منبع اختصاص داده شده است. چنین نقصهایی در هفتههای اخیر در بین اختلاف نظرهای مقامات اروپایی خود را بیشتر نمایان کرده است. وزیر دفاع آلمان در مقالهای برای نشریه «پالتیکو» نوشت: «توهمات استقلال استراتژیک اروپایی باید پایان یابد؛ اروپاییها نخواهند توانست نقش حیاتی آمریکا را به عنوان یک تامینکننده امنیت جایگزین کنند».
ماکرون در واکنش، در مصاحبه با نشریه «گراند کانتیننت» این اظهارات «کرمپ کارنبائور» وزیر دفاع آلمان را مورد انتقاد قرار داد و سخنانش را «سوء بیان تاریخی» توصیف کرد و مدعی شد که «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان هم با گفته وزیر خود موافق نیست.
با این حال، هفته گذشته وزرای دفاع آلمان و فرانسه در یک مطلب مشترک اذعان کردند که همکاری ترانس آتلانتیک باید متعادلتر شود؛ بخصوص در پی تصمیم ترامپ برای بیرون کشیدن هزاران سرباز آمریکایی از آلمان. برلین میداند که با توجه به اختصاص فزاینده منابع آمریکا برای تقابل با چین، اروپا باید بخش بیشتری از بار را به دوش بکشد. بنابراین آنچه باعث اختلاف بیشتر شده، مسئله تاکید است. وزیر دفاع آلمان اصرار دارد که اروپا باید هزینههای نظامی خود را افزایش دهد و برخی وظایف امنیتی ایالات متحده را در همسایگی خود برعهده بگیرد اما آن را به عنوان راهی برای جدی گرفته شدن از سوی واشنگتن و تقویت ناتو و روابط ترانس آتلانتیک میداند و نه برای جایگزینی آنها.
این گزارش میافزاید: مشکل ماکرون این است که حتی اگر به رویکرد آلمان رضایت بدهد، مشخص نیست که این رویکرد عملی شود. به گفته «هانس مال» از انیستیتو امور بینالملل و امنیت آلمان، نظر یک وزیر لزوماً موضع کل دولت نیست به ویژه ائتلافی غیر یک دست که آلمان را اداره میکند و دیگر این که خروج برنامهریزی شده «آنگلا مرکل» از دولت آلمان در سال آینده بر هر گونه تداوم رویکرد فعلی برلین سایه میاندزد. از این نظر، به گفته مال، کشمکش اخیر بین آلمان و فرانسه با توجه به بیاعتمادی پاریس به انجام تعهدات هزینههای دفاعی از سوی برلین، احتمالاً تلاشی از جانب ماکرون برای افزایش فشار بوده است. در حالی که بودجه دفاعی آلمان در سالهای اخیر افزایش داشته، این کشور همچنان کمتر از دو درصد تولید ناخالص داخلی را صرف هزینههای دفاعی ناتو میکند.
در پایان این گزارش گفته شده، بنابراین و با در نظر گرفتن پیروزی بایدن، بعید به نظر میرسد که ماکرون شاهد پیشرفت بزرگی در چشمانداز خود برای اروپایی قویتر باشد. به علاوه این که سایر اعضای اتحادیه اروپا و ناتو مثل لهستان و (به میزان کمتر) مجارستان و کشورهای حوزه بالتیک کمتر از آلمان مایل به دنبال کردن استقلال استراتژیک از آمریکا هستند. «لکسن» از مؤسسه مطالعات سیاسی پاریس معتقد است رئیسجمهور فرانسه در این رویکرد کاملاً منزوی است. وی گفت: بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا همچنان نسبتاً به پذیرش هژمونی آمریکا مشتاق هستند و این همان جایی است که پروژه ماکرون متزلزل میشود.