ژوئن 2024: عجیب است، پس روزنامه نگاران و مفسران فرانسوی که معمولاً به «اسناد محرمانه» روسیه علاقه وافردارند، چه می کنند! آنها که هر «طرح پنهان» مسکو، که معمولا هدف آن «از بین بردن انسجام جوامع دموکراتیک است»، را از زیرسنگ هم که شده باشد پیدا و برملا می کنند و «جاسوس» های روسیه که قصد نفوذ در دستگاه دولتی را دارند، از دستشان در امان نیستند، کجا هستند ؟ چرا پیدایشان نیست ؟
نویسنده: Benoît Bréville
برگردان: مرمر کبير
آوریل گذشته، روزنامه محافظه‌کار آلمانی دی ولت، پروژه‌ای محرمانه را که از شرق درز پیدا کرده بود، با گشاده دستی در اختیارشان قرار داد، آخرین نسخه از توافق‌نامه صلحی که کی‌یف و مسکو درهمان آغاز جنگ پس از مذاکره، تهیه کرده بودند. متن مهمی که تصویب آن می توانست از دو سال درگیری و صدها هزار کشته جلوگیری کند. رسانه‌های فرانسوی تقریباً در باره این سند هیچ خبری منتشر نکردند (۱)، شاید نگران بودند که پرده از مسائلی برداشته شود که اردوگاه جنگ‌افروزان غربی در آن بهترین نقش را ایفا نکرده اند.
استانبول، ۲۹ مارس ۲۰۲۲، هیئت های روسیه و اوکراین برای دور جدیدی از مذاکرات، هفتمین دوره در عرض یک ماه، در شرایط اوضاع نظامی متغییر، که روسیه متجاوز اولین شکست های خود را متحمل شده بود، ملاقات می کنند. در پایان بحث‌ها، هر اردوگاه از پیشرفتی «قابل توجه» استقبال می‌کند و خوش‌بینی خود را نشان می‌دهد. کی‌یف از«بی‌طرفی» سخن می راند و مسکو از «آتش‌بس». اما متاسفانه، بنا به دلایلی که همچنان مورد بحث است، مذاکرات متوقف می شود. سند منتشر شده در نشریه دی ولت جزئیاتی را در این باره ارائه می دهد.
بر اساس روایت رسمی، افشای قتل عام بوچا، در اوایل آوریل، وضعیت را تغییر داد و رئیس جمهور ولدیمیر زلنسکی را متقاعد کرد که دیگر نمی تواند با «نسل کشان» مذاکره کند. در واقع، تقریباً دو هفته پس از کشف جنایات جنگی، تا ۱۵ آوریل، گفتگوها از طریق کنفرانس وید ئویی ادامه داشت. دو هفته مذاکره که خطوط کلی بحث شده دراستانبول را به متنی مفصل در هفده صفحه تبدیل کرد. متن نهایی اولویت‌های دو طرف و میزان مصالحه قابل پذیرش برای هر کدام از طرفین در جهت توقف جنگ را شرح می دهد.
از همان ماده اول معاهده، روسیه در موضع سرزمین گشایی نبوده، بلکه خواستار «بی‌طرفی دائم» از جانب اوکراین است و به دنبال دستیابی به ضمانت‌های امنیتی در مرزهای خود،از اوکرائین می خواهد تا از هرگونه اتحاد نظامی صرف نظر کرده و حضور نیروهای خارجی در خاک خود را ممنوع سازد، زرادخانه خود را کاهش دهد و در چنین شرایطی می تواند امکان پیوستن به اتحادیه اروپا را حفظ کند. در مقابل، مسکو متعهد می شود که نیروهای خود را از مناطق اشغال شده پس از ۲۴ فوریه خارج کرده به اوکراین حمله جدیدی نکند و با تضمین این تعهد، با مکانیسم کمک درخواستی کی یف موافقت می کرد: در صورت تجاوز به خاک اوکراین، اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد متعهد به دفاع از آن خواهند بود.
چرا اوکراینی‌ها در نهایت میز مذاکره را ترک کردند، در حالی که با وجود بوچا به بحث ادامه دادند و به نظر می‌رسید صلح در دسترس بود؟ مدت دو سال است که، شواهد حاکی از مسئولیت ایالات متحده و بریتانیا می باشد. آنها با اطمینان بیش از حد به شکست مسکو، سیستم حفاظتی تصور شده توسط مذاکره کنندگان را قاطعانه رد می کردند. دیوید اراکامیا، رئیس هیئت مذاکره‌کنندگان اوکراینی اخیراً گفت: «وقتی از استانبول برگشتیم، بوریس جانسون [در ۹ آوریل] وارد کیف شد و گفت: «با [روس‌ها] چیزی امضا نمی‌کنیم، بیایید به جنگ ادامه دهیم». (۲). البته بوریس جانسون این نقل قول را قبول ندارد هرچند مضمون آن توسط تحقیقات وال استریت ژورنال نیزتأیید شده است (۳). این اخبار برای رسانه های فرانسوی جالب نیست، آنها به دنبال نقش ایوانند.
۱ ـ نشریه فیگارو هم مثل بقیه رسانه ها در این باره سکوت کرد، اما ترجمه متن دیلی ولت را روی سایت خود قرار داد. سه نشریه محلی دیگر هم اشاره جزیی ای به آن کردند Midi Libre, de La Dépêche du Midi et du Parisien.
۲ ـ Cité dans Olena Roshchina, « Head of Ukraine’s leading party claims Russia proposed “peace” in exchange for neutrality », Ukrainska Pravda, 24 novembre 2023.
۳ـ Yaroslav Trofimov, « Did Ukraine miss an early chance to negotiate peace with Russia ? », The Wall Street Journal, New York, 5 janvier 2024.
Benoît Bréville
عضو هیئت تحریریه لوموند دیپلماتیک