در هفته گذشته کارگران ایران چه اعتراض‌هایی و اعتصاب‌هایی ترتیب دادند؟ چه حادثه‌هایی در محیط کار به رنج آنها دامن زد؟هر رویداد یا اعتراض اردوی رنج و کار به وضعیت کنونی، برآیند مجموعه‌ی درهم تنیده‌ی استثمار، تبعیض، ستم و سرکوب است که با تحمیل بی‌حقوقی و فقر استخوان‌سوز، جامعه را به مرز استیصال سوق داده است. اعتراض به شرایط موجود، در جایی که حاکمان تمام معیارهای حقوقی، اخلاقی و انسانی را زیرپاگذاشته‌اند، تلاش برای درهم شکستن سامانه سرکوب و بهره‌کشی است.
گزارش زیر مروری بر مهم‌ترین رویدادها و مبارزه‌های کارگری هفته اخیر است. گزارش‌های مربوط به هفته‌های پیشین را اینجا و اینجا و اینجا و اینجا و اینجا و اینجا و اینجا و اینجا و اینجاو اینجا و اینجا بخوانید.
در هفته‌ی منتهی به پنجشنبه ۱۳ مهر، صنعت نفت باز شاهد اعتراض، اعتصاب و تجمع کارگران بود. وسیع‌ترین تجمع و اعتراض کارگران نفت این هفته مربوط به کارگران قرارداد مدت بود که در چند شهر از جمله کنگان، گچساران، عسلویه، ایلام و اهواز به طور همزمان تجمعات اعتراضی برپا کردند. کارگران پیمانی (اورهال) پالایشگاه آبادان چهارشنبه دست از کار کشیدند و در اعتراض به عدم پرداخت شش ماه حقوق تجمع کردند. کارکنان رسمی در سکوها و چند مرکز نفتی تجمع و اعتراض کردند. در سکوهای نفتی اعتراض با برگزاری تجمع و اشکال اعتراض نمادین ادامه یافت. اعتصاب غذای کارگران پتروشیمی رازی ادامه یافت. کارکنان مناطق نفت خیز جنوب در اهواز تجمع کردند.
باز شدن مدارس، شرایط زندگی خانواده‌های کارگرانی که حقوق‌شان پرداخت نشده را دشوارتر کرده است. کارگران که به طور معمول با دستمزد اندک خود توان پرداخت هزینه‌های تحصیل فرزندان خود را ندارند در واحدهایی که ماه‌ها حقوق کارگران پرداخت نشده، گرفتار دشواری‌های دو چندان شده‌اند. خرید لباس، کیف و کفش و لوازم تحریر به معضلی غیرقابل حل تبدیل شده است.
کارگران پیمانی راه آهن قم و کارگران خط و ابنیه فنی راه‌آهن لرستان و زاگرس (شرکت تراورس) اعتصاب کردند.
کارگران شرکت آب و فاضلاب کهگیلویه و بویراحمد مقابل اداره آبفا تجمع کردند.
کارگزاران مخابرات روستایی به تعویق در پرداخت حقوق، عدم امنیت شغل و سطح نازل معیشت اعتراض کردند.
کارگران معدن زغال سنگ طزره خواستار حذف پیمانکار شدند. کارگزاران مخابرات روستایی کشور به دیرکرد حقوق و تعویق مطالبات اعتراض کردند. کارگران شهرداری زاهدان به اخراج دسته جمعی اعتراض کردند. کارگران پیمانکاری معدن زغال سنگ رزمجای البرز شرقی به قراردادهای یک ماهه اعتراض کردند. کارگران قرق‌بان جنگل مازندران به تعویق حقوق اعتراض کردند.
مبارزه‌های کارگری
شنبه هشتم مهر، کارگران معدن زغال‌سنگ طزره واقع در استان سمنان دست از کار کشیدند و خواستار بهبود شرایط کار، لغو قراردادهای یک ماهه و امنیت شغلی شدند. هزار کارگر این معدن از امنیت شغلی بی‌بهره‌اند و با سال‌ها سابقه کار در معدن، گروهی از آنان قراردادهای یک ماهه دارند.
این در حالی است که شرایط کار کارگران دشوار و مخاطره‌آمیز است. در آخرین حادثه کار در این معدن که ۱۲ شهریور رخ داد، شش تن از کارگران در اثر انفجار ناشی از نشت گاز جان خود را از دست دادند. برغم ابراز تاسف و همدردی‌های صوری مسئولان دولتی، و اعلام تشکیل یک کمیته فنی برای بررسی علل حادثه، هنوز علت حادثه به طور رسمی اعلام نشده است.
ایلنا به نقل از کارگران معترض نوشته است کارگران علاوه در کنار امنیت شغلی و امنیت جانی، همچنین خواستار افزایش دستمزد هستند.
مبارزات کارگران نگهداری خط و ابنیه فنی راه آهن این هفته نیز در چند نقطه ادامه یافت.
این کارگران که عمدتا به واسطه شرکت‌های پیمانکاری در راه‌آهن کار می‌کنند خواستار امنیت شغلی، بهبود شرایط کار، اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، پرداخت مطالبات معوقه و افزایش دستمزد هستند.
کارگران و کارکنان نگهداری خط و ابنیه فنی راه آهن کرمان شاغل در محور زرند که در هفته‌های گذشته دستکم سه بار مقابل استانداری کرمان تجمع کردند، می‌گویند به آنها وعدن رسیدگی داده شده اما از عملی شدن این وعدن خبری نیست.
کارگران و کارکنان نگهداری خط و ابنیه فنی راه آهن قم (شرکت فلق) که پنجشنبه ششم مهر در اعتراض به تعویق حقوق و نپرداختن مطالبات اعتصاب کرده بودند، جمعه هفتم مهر مجددا مقابل استانداری قم تجمع کردند. کارگران گفته‌اند تا پرداخت مطالباتشان و اجرای طبقه‌بندی مشاغل دست از اعتراض برنمی‌دارند.
یکشنبه ۹ مهر، کارگران نگهداری خط و ابنیه فنی راه آهن لرستان و زاگرس در اعتراض به عدم پرداخت حقوق دست از کار کشیدند.
کارگران و کارکنان نگهداری خط و ابنیه فنی راه آهن جنوب به تعویق پرداخت حقوق و عدم واریز حق بیمه از سوی پیمانکار، اعتراض کردند.
کارگران پیمانکاری معدن زغال سنگ رزمجای البرز شرقی می‌گویند عقد قراردادهای موقت یک ماهه در این واحد معدنی باعث شده امنیت شغلی آنها با تهدید مواجه شود.
تهدید امنیت شغلی کارگران معدن رزمجای غربی با قراردادهای یک ماهه
تعدادی از کارگران معدن زغال سنگ رزمجای غربی در تماس با خبرنگار ایلنا گفتند: از اواخر ماه قبل قراردادهایمان یکماهه شده و هر ماه که کارفرما اراده کند می‌تواند عذر ما را بخواهد، درحالیکه بسیاری از کارگران بیش از ۱۵ سال سابقه‌ی کار دارند.
کارگران معدن زغال سنگ رزمجای غربی در توجیه علت نگرانی خود گفتند: پیش از این قرارداد کارگران به صورت سفید امضا تنظیم می‌شد اما بعد از حادثه انفجار اخیر معدن رزمجای غربی که موجب کشته شدن ۶ نفر از همکاران شد به یکباره پیمانکار تغییر کرد و همزمان کارفرما قرارداد همه کارگران را یکماهه کرد.
آنان با بیان اینکه قرارداد سفید امضا و حتی یک ماهه کاملا غیرقانونی است و دست کارفرما را برای اخراج و پایمال کردن حقوق کارگران بازمی‌کند، در ادامه افزودند: یکماهه کردن قراردادها، احتمالاً سیاست کارفرمای جدید است تا بدون دردسر در ادارات کار و مراجع حل اختلاف و حتی نهادهای قضایی بتوانند حق و حقوق کارگران را ضایع کنند.
به گفته کارگران معدن زغال سنگ رزمجای غربی، در معادن زغال سنگ البرز شرقی چندین پیمانکار طرف قرارداد با شرکت اصلی فعالیت دارند که تقریبا هر شش ماه یکبار بدون تسویه حساب با کارگران تغییر کرده یا به معادن دیگر منتقل می‌شوند.
این کارگران با بیان اینکه نزدیک به ۱۲۰کارگر در معدن زغال سنگ رزمجای غربی مشغول کارند، گفت: تمامی این کارگران که تحت مسئولیت پیمانکار مشغول کارند، خواستار حدف پیمانکار و تامین امنیت شغلی و جانی خود هستند.
اعتصاب کارگران در پتروشیمی آبادان و شرکت رازی؛ کارکنان قرارداد موقت وزارت نفت تجمع کردند
۱۲ مهر ۱۴۰۲
اعتراضات معیشتی در ایران از سوی اقشار و طبقات مختلف، از جمله اعتصاب در پتروشیمی آبادان، پتروشیمی رازی، کارکنان قرارداد موقت وزارت نفت، کشاورزان پارس‌آباد، و مال‌باختگان شرکت «رضایت خودرو» در قزوین ادامه یافت.
به گزارش شبکه‌های اجتماعی، از جمله کانال‌های تلگرامی تشکل‌های کارگری و بازنشستگان، کارکنان و کارگران پتروشیمی آبادان روز چهارشنبه ۱۲ مهر، در اعتراض به پرداخت نشدن «حقوق و مزایای چند ماه خود» اعتصاب کردند.
آنها روز دوشنبه نهم مهر، نیز با تجمع در مقابل دفتر مرکزی شرکت پتروشیمی آبادان خواستار «روشنگری مدیرعامل در خصوص ورشکستگی» این واحد صنعتی شدند.
پایگاه خبری آفتاب روز یکشنبه هشتم مهر، نوشت که شرکت پتروشیمی آبادان با اعلام بدهی «۲۹۴۶ میلیارد تومان» که حدود «سه برابر سرمایه» این شرکت گزارش شده، اعلام ورشکستگی کرده است.
همچنین به گزارش کانال تلگرامی کمیته پیگیری ایجاد تشکل‌های کارگری، کارگران پیمانی پتروشیمی رازی، در منطقه اقتصادی ویژه «امام خمینی»، از روز هفتم مهر تاکنون در اعتصاب هستند.
آنها به پرداخت نشدن «مطالبات معوقه، تبعیض فراوان در اختصاص امتیازات رفاهی بین کارگران و کارکنان رسمی و قراردادی» شرکت معترض هستند.
کمیته پیگیری ایجاد تشکل‌های کارگری نوشت: مسئولان شرکت رازی نه تنها به مطالبات کارگران اعتصابی توجه نکرده‌اند بلکه از شیوه‌های گوناگون برای اعمال فشار به کارگران استفاده می‌کنند. از جمله از دادن ناهار به کارگران اعتصابی خودداری می‌شود.
کانال تلگرامی «اعتراض مدنی بازار» هم گزارش داد که کارکنان قرارداد موقت وزارت نفت، در مقابل شرکت مناطق نفتخیز اهواز و شرکت فلات قاره تهران تجمع کردند و خواستار تبدیل وضعیت قرارداد به «مدت معین» شدند.
این معترضان همچنین خواستار «توانمندسازی و امکان به‌کارگیری در برابر سمت‌های سازمانی بلاتصدی»، «اجرای کامل مصوبه دی ۱۴۰۰ شورای اداری و استخدامی صنعت نفت» درباره «فوق‌العاده‌های تخصصی و مخصوص» ، و همچنین پرداخت «عیدی کارگری» و «بازخرید مرخصی بر اساس قانون کار» شدند.
«محاسبه اضافه‌کاری و پاداش بهره‌وری مطابق نیروهای قرارداد معین» و «اعطای پاداش تحصیلی به فرزندان کارکنان» از دیگر مطالبات این گروه از کارکنان وزارت نفت است.
در روزهای گذشته هم شماری از کارکنان سکوهای نفتی دو شرکت فلات قاره ایران و نفت و گاز پارس تجمع‌های اعتراضی برگزار کرده‌اند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مطالبات کارکنان رسمی صنعت نفت ایران (افکار نفت)، آنها تعیین «سقف حقوق» را «مساوی با نابودی پیکره صنعت نفت و انگیزه نیروی انسانی» دانستند و خواهان «حذف سقف پاداش بازنشستگی» شدند.
در این ارتباط، کانال تلگرامی «نفتخیز» خبر داد که صفرعلی رئیسی، نماینده تام الختیار مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، در دیدار با نمایندگان کارکنان نفت جنوب بر پیگیری جدی مطالبات کارکنان تا حصول نتیجه تاکید کرد.
با این حال، او گفت که «حل بسیاری از مطالبات از دست مدیریت مناطق نفتخیز جنوب خارج است و به وزارت و شرکت ملی مربوط است و برخی نیز مانند سقف حقوق کارکنان مناطق عملیاتی از سوی مجلس و نمایندگان مجلس باید پیگیری شود.»
چهارشنبه ۱۲ مهر-کارگران قرارداد موقت
اعتراض پرستاران به ساعات طولانی کار، اضافه‌کاری اجباری و دستمزد کم این هفته هم ادامه داشت. دبیرکل خانه پرستار خراسان رضوی به شرایط کار سخت و دستمزد پایین پرستاران اعتراض کرد و خواستار آن شد که اصلاح تعرفه‌های پرداختی به پرستاران در دستور کار مجلس قرار بگیرد.
کارگران شهرداری زاهدان که در هفته‌های گذشته خبرهای اعتراض و تجمع آنها به رسانه‌ها راه یافت، این هفته به طور دسته‌جمعی از سوی پیمانکار اخراج شدند. پیمانکار این کارگران را که ۱۰ تا ۱۵ سال سابقه کار دارند، بدون پرداخت مطالبات بیکار کرده است.
ایلنا به نقل از کارگران نوشته است شهرداری زاهدان، «با این بهانه که بعد از خروج پیمانکار قبلی، به دنبال قرارداد کار با پیمانکار جدید برای ادامه کار است، کارگران را در انتظار نگه داشته است».
اعتصاب، تجمع و اعتراض در صنعت نفت
کارگران قرارداد مدت در چند شهر از جمله کنگان، گچساران، عسلویه، ایلام و اهواز به طور همزمان تجمعات اعتراضی برپا کردند.
در گزارشی از اعتصاب کارگران قرارداد موقت آمده است:
«صبح امروز چهارشنبه دوازدهم مهر، مطابق تدارک قبلی، صدها تن از کارگران قرارداد موقت صنعت نفت در چند شهر از جمله کنگان، گچساران، عسلویه، ایلام و اهواز به طور همزمان تجمعات اعتراضی برپا کردند. در اهواز بیش از ۲۰۰ تن از کارگران در مقابل درب شرکت مناطق نفتخیز اهواز تجمع کردند. معاون مدیر مناطق نفتخیز استان، در میان کارگران حاضر شد و قول داد شخصاً موضوع را در وزارت نفت پیگیری کند. کارگران لیست مطالبات خود را در شکل طوماری تهیه و به مدیریت ارائه دادند و هشدار دادند اگر تا یکماه این وعده عملی نشود، تجمعات خود را از سر خواهند گرفت و تا رسیدن به خواست‌های خود، این تجمعات را به طور هفتگی ادامه خواهند داد.
اهم خواست‌های اعتراض کنندگان به قرار زیر است:
تبدیل وضعیت به مدت معین
توانمندسازی و امکان بکارگیری در برابر سمت‌های سازمانی بلاتصدی
اجرای کامل مصوبه دی ماه ۱۴۰۰ شورای اداری و استخدامی صنعت نفت (فوق العاده‌های تخصصی و مخصوص)
عیدی کارگری
بازخرید مرخصی بر اساس قانون کار
محاسبه اضافه کاری و پاداش بهره وری مطابق نیروهای قرارداد معین
اعطای پاداش تحصیلی به فرزندان کارکنان. یک شاهد عینی/ چهارشنبه دوازده مهر ۱۴۰۲»
بازنشستگان مخابرات مازندران
کارگران پیمانی (اورهال) پالایشگاه آبادان در تجمع چهارشنبه ۱۲ مهر که در کوی مطهری (بریم) آبادان خواستار اصلاح طرح طبقه‌بندی مشاغل، و پرداخت به‌موقع دستمزد شدند.
۱۰ مهر ماه کارکنان رسمی نفت در سکوهای دریایی در شرکت فلات‌قاره ایران و نفت‌و‌گاز پارس به گذاشتن سقف حقوق برای کارکنان رسمی نفت اعتراض کردند. دور جدید اعتراضات کارکنان رسمی از هفته‌ی گذشته آغاز شده است. کارکنان رسمی اعلام کرده‌اند اعتراض خود را هر دوشنبه پی می‌گیرند.
چهارشنبه دوازده مهر ۱۴۰۲، کارکنان قرارداد مدت موقت وزارت نفت در چند مرکز نفتی تجمع اعتراضی برپا کردند.
بازنشستگان
تجمع‌های هفتگی بازنشستگان ادامه یافت؛ کارگران بازنشسته مستمری بگیر سازمان تامین اجتماعی یکشنبه ۹ مهر در اهواز، شوش، کرمانشاه و… به خیابان آمدند. در این روز بازنشستگان فولاد نیز در… تجمع کردند. دوشنبه ۱۰ مهر بازنشستگان مخابرات در… مرکز استان به خیابان آمدند. سه شنبه نوبت بازنشستگان کشوری بود که با تجمع و راهپیمایی در مراکز چند استان به شرایط خود اعتراض کنند.
یکشنبه این هفته (۹ مهر) بازنشستگان معادن و فولاد کشور با فراخوان قبلی مقابل صندوق بازنشستگی قائمشهر تجمع کردند. ششم مهر بازنشستگان معادن و فولاد اعلام کردند در پیوند با تجمع سراسری بازنشستگان معادن و فولاد که قرار است ۱۶ مهر در تهران برگزار شود، ۹ مهر در قائمشهر گرد خواهند آمد تا درباره پیوستن و اتحاد و همبستگی با دیگر واحدهای معدنی و فولادی هم‌اندیشی کنند.
صحبت های نیکوفرد کارگر بازنشسته هفت تپه در جمع بازنشستگان شوش
بازنشستگان مخابرات که دوشنبه هر هفته در مراکز استان‌ها تجمع می‌کنند، این هفته شنبه هشتم مه نیز در تبریز تجمع کردند. این تجمع همزمان بود با سفر هیات مدیره و مدیرعامل مخابرات به آذربایجان شرقی. به همین مناسبت کارگران شاغل و بازنشسته مخابرات آذربایجان شرقی در محوطه ساختمان مرکزی مخابرات استان در تبریز تجمع کردند و اعتراض‌شان به سطح نازل معیشت را با پهن کرده سفره‌ی خالی روی زمین ابراز کردند.
بازنشستگان مخابرات خواستار اجرای آیین نامه سال ۸۹، پرداخت مطالبات معوقه، افزایش حقوق و بیمه کارآمد هستند.
بازنشستگان مخابرات دوشنبه ۱۰ مهر در ۱۳ مرکز استان از جمله تهران تجمع کردند.
برخی شعارهای بازنشستگان
فقط کف خیابون به دست میاد حقمون
تامین اجتماعی چه نام اشتباهی
تا حق خود نگیریم آروم نمی‌نشینیم
کار جدید دولت ایجاد رعب و وحشت
دشمن ما همینجاست دروغ میگند آمریکاست
لشکری، کشوری، تامین اجتماعی، اتحاد اتحاد
اتحاد اعتراض علیه فقر و فساد
حوادث کار در جاده و کارگاه؛ مرگ کولبران و سوخت بران در مناطق مرزی
حوادث کشنده‌ی کار این هفته در مشهد و بناب در یک روز ۱۳ کارگر مصدوم و روانه بیمارستان شدند. یک کارگر پتروشیمی شازند در میان شعله‌های آتش سوخت. یک کارگر فولاد کویر اردستان در اثر گیر کردن در نوار نقاله جان باخت. یک کارگر ریخته‌گری شاغل در شهرک صنعتی کاوه واقع در نزدیکی شهر ساوه که هفته‌ی گذشته در اثر انفجار کوره ذوب مواد بشدت مصدوم شده بود، جان باخت.
دو کارگر مقنی در کاشان در اثر گازگرفتگی جان باختند. دو کارگر ساختمانی در جوپار کرمان و یک کارگر ساختمانی در فردیس در نتیجه‌‌ی سقوط از بلندی جان باختند. یک کارگر ساختمانی در آستانه اشرفیه در اثر سقوط مصدوم شد. یک کارگر ساختمانی در شهر یاسوج بر اثر سقوط در چاه آسانسور مصدوم شد. یک کارگر کارخانه معدن شن و ماسه خرسدر در پل‌دختر هنگام نظافت تسمه‌نقاله در اثر سقوط دستگاه سنگ‌شکن بر روی سرش جان باخت.
یک پرستار حین کار در بیمارستانی در تهران فوت کرد.
هفت کارگر فصلی هنگام رفتن به سر کار در مسیر اشنویه به پیرانشهر در اثر تصادف جاده‌ای مصدوم شدند.
چند تن از سوختبران و کولبران در این هفته هم در جدال با ماموران مرزی کشته و زخمی شدند.
شنبه هشتم مهر دو سوختبر تصادف و آتش‌سوزی خودرو در مسیر جالق به سراوان جان خود را از دست دادند. یکی از سوختبران قربانی مسعود محمدزاده نام داشت.
یک سوختبر دیگر به نام مجید باران‌زهی در حادثه‌ی مشابهی جان باخت.
در غرب کشور، یک کولبر به نام رحمان جمشیدی، در اثر تیراندازی ماموران مرزی منطقه مرزی نودشه مصدوم شد.
کولبرنیوز که خبرهای مربوط به کولبران را رصد می‌کند نوشته است در شش ماه نخست سال جاری، «جمعاً ۸۵ کولبر در مناطق مرزی و مسیرهای بین جاده‌ای استان‌های آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه بر اثر عواملی هم‌چون تیراندازی مستقیم نیروهای نظامی رژیم، بهمن و سرمازدگی، رفتن روی مین، سقوط از کوه و ارتفاع و سایر موارد کشته و زخمی شده‌اند.»
۷۷ مورد مصدومیت یا مرگ کولبران در نتیجه شلیک مستقیم ماموران مرزی صورت گرفته است.
۱۴ مهر ۱۴۰۲