تصرف شهر عدن، محل استقرار دولت تحت حمایت جامعه بینالمللی به دست جداییطلبان جنوب یمن میتواند جنگ در این کشور را وارد مرحله دیگری کند و ائتلاف به رهبری عربستان را که در حال جنگ با شورشیان حوثی است با دشواری روبرو سازد.
این رخداد تازه همچنین میتواند باعث تجزیه جنوب یمن شود. این در حالی است که سازمان ملل تلاش دارد تا برای پایان دادن به جنگ یمن دور جدیدی از گفتگوها را میان طرفهای درگیر آغاز کند.
در یمن چه اتفاقی افتاده است؟
جداییطلبان که خواهان استقلال از شمال یمن هستند و تحت حمایت امارات عربی متحده قرار دارند روز شنبه پس از اینکه یکی از احزاب اسلامگرای متحد دولت عبدربه منصور هادی را به دخالت در حمله موشکی به یک رژه نظامی متهم کردند پایگاههای نظامی نیروهای دولتی در عدن را به تصرف خود درآوردند.
در مقابل، ائتلاف نظامی تحت رهبری عربستان روز یکشنبه ۲۰ مرداد ماه (۱۱ اوت) با صدور بیانیهای اعلام کرد که مواضع جدایی طلبان در جنوب یمن را هدف حمله هوایی قرار داده است. این ائتلاف تهدید کرد تا زمانی که جداییطلبان عملیات خود را متوقف نکنند به حملات ادامه خواهد داد.
دو طرف درگیر در بحران کنونی در جریان جنگ با شورشیان حوثی متحد یکدیگر به شمار میروند.
معنای رخداد تازه برای ائتلاف به رهبری عربستان یست؟
آنچه به نظر میرسد این است که عربستان برای تضعیف شورشیان حوثی، که صنعا و بسیاری از مراکز شهری را در کنترل دارند، کار دشوارتری پیش رو خواهد داشت.
حوثیها در جنوب یمن، جایی که امارات ۹۰ هزار نیروی یمنی را برای جنگ آموزش داده است، جاذبهای ندارند. از این منظر، جداییطلبان در این ناحیه دست بالا را دارند.
با این حال شورای انتقالی جنوب که جداییطلبان را نمایندگی میکند شاید در بیرون از شهر عدن طرفدار چندانی نداشته باشد. در نتیجه این حرکت میتواند باعث تشدید درگیریهای داخلی و فعال شدن گروههای شبهنظامی همچون القاعده شود که بیثباتی نیروها را در پی خواهد داشت.
چگونه بحران به این مقطع رسید؟
میان جداییطلبان و نیروهای وفادار به دولت هادی «رابطه عاشقانهای» وجود نداشته است. هر دو طرف یکدیگر را به فساد و سوءمدیریت متهم میکنند.
جنگ جدید در واقع ادامهای بر یک سلسله رویدادهای قدیمی میان شمال و جنوب یمن به شمار می رود. این دو پیش از این دو کشور جدا از هم بودند که در سال ۱۹۹۰ کشوری واحد را تشکیل دادند.
از سوی دیگر این اولین شورش جداییطلبان نیز نیست. آنها یک بار دیگر در ژانویه ۲۰۱۸ شهر عدن را تصرف کردند که ریاض و ابوظبی به کمک هم آن مناقشه را پایان دادند.
امارات از نماینده سازمان ملل خواسته است تا به هر دو طرف فشار بیاورد. ریاض نیز گفته است که نشستی اضطراری را متشکل از طرفین برای بازگشت وضعیت به حالت قبلی برگزار خواهد کرد.
آیا ائتلاف عربستان-امارات در یمن فروپاشیده است؟
ائتلاف دچار شکاف شده ولی از هم فرونپاشیده است. تحلیلگران میگویند نامحتمل است که امارات عربی متحده بار دیگر اعزام نیرو به یمن را در دستور کار قرار دهد با این حال به منظور مقابله با ایران از ریاض حمایت خواهد کرد.
امارات گفته است که حضور نظامیاش در یمن را به دلیل تعهد به آتشبس در بندر حدیده کمتر کرده است. این بندر در سال گذشته صحنه جنگ شدید ائتلاف به منظور تصرف آن بود.
دیپلماتها میگویند عقبنشینی امارات به دلیل انتقادهای جهانی از حملات هوایی ائتلاف بوده است که غیرنظامیان را کشته و بحران انسانی را در یمن پدید آورده است.
سازمان ملل چه کار میتواند انجام دهد؟
در حال حاضر کاری که سازمان ملل درصدد انجام آن است تمرکز بر جابجایی نیروهاست. نماینده ویژه سازمان ملل تلاش کرده است تا عقبنشینی نیروها را بر اساس توافق ماه دسامبر میان شورشیان حوثی و دولت هادی در سوئد اجرایی کند.
این نهاد همچنین کوشش میکند پس از حملات پهپادی شورشیان حوثی به شهرهای عربستان طی ماههای اخیر، تنش میان طرفین درگیر را کاهش دهد.
با این حال پوشیده نیست که اگر مذاکراتی دیگر برای آینده سیاسی یمن پا بگیرد، سازمان ملل باید از گروههای درگیر یمنی بیشتری دعوت به عمل آورد از جمله شورشیان جنوبی.
یورونیوز