لهستان: دولت اسرائیل باید پوزش بخواهد. به دنبال اختلافاتی که میان مقامات اسرائیلی و لهستانی بر سر اتهام "ضد یهود بودن" لهستانیها بالاگرفته، ورشو اعلام کرد که عذرخواهی دولت اسرائیل را انتظار میکشد. سخنان اخیر اسرائیل کاتز، وزیر امور خارجۀ اسرائیل مبنی بر این که خصلت "ضد یهودی بودن لهستانیها با شیر مادر به آنان منتقل میشود"، باعث شد که اختلافات میان دولت لهستان و اسرائیل ناگهان به مرحلۀ انفجار برسد. روز سهشنبه ١٩ فوریه/٣٠ بهمن، معاون وزیر خارجۀ لهستان گفت: "مقامات اسرائیلی به خاطر این حرفها باید پوزش بخواهند". یک روز قبل، نخستوزیر لهستان تصمیم گرفته بود که هیچ نمایندهای به اجلاس ویسگراد نفرستد و سرانجام این اجلاس که قرار بود در بیتالمقدس برگزار گردد، لغو شد. روز سهشنبه، رئیس دفتر نخستوزیر لهستان نیز هشدار داد که اگر اسرائیلیها عذرخواهی نکنند
"روابط دو کشور واقعاً سرد خواهد شد".
با اینحال یکی از وزرای دولت لهستان سعی کرد که از شدت دعوا بکاهد و به رسانههای فرانسوی گفت که روابط دو کشور فقط دچار تنش شده وگرنه "لهستان مهمترین طرف اروپایی اسرائیل به شمار میآید".
اما یکی از رهبران اپوزیسیون لهستان به اسم پاول کوکیز، مقصر اصلی را وزیر خارجۀ این کشور میداند و معتقد است که علت اصلی اختلافات، ناتوانی وزیر خارجه لهستان در برگزاری صحیح و موفق کنفرانس ورشو بوده است. این کنفرانس که قرار بود به ویژه علیه جمهوری اسلامی ایران موضعگیری کند، در نهایت با اقبال بینالمللی مواجه نشد. هنگام برگزاری همین کنفرانس بود که بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل حرفهایی در بارۀ همکاری لهستانیها با آلمان نازی زده بود که به مقامات ورشو سخت گران آمد.
به دنبال بالا گرفتن اختلافات، نخستوزیر لهستان به طور ضمنی اعتراف کرد که جنجالها انگیزههای سیاسی و انتخاباتی نیز دارد و گفت: "همگی باید نفس عمیقی بکشیم و صبر کنیم تا انتخابات (اسرائیل) بگذرد. همچنین باید صبر کنیم تا انتخابات پارلمان اروپا هم بگذرد و بعد، در نیمۀ دوم سال جاری، به گفتگو و موضوع برگزاری نشست گروه ویسگراد بازخواهیم گشت". انتخابات اسرائیل روز ٩ آوریل/٢٠ فروردین ١٣٩٨ و انتخابات پارلمان اروپا از روز ٢٣ مه/٢ خرداد ٩٨ برگزار خواهد شد.
لهستان که در آغاز جنگ دوم توسط آلمان نازی اشغال شد، نزدیک به ۶ میلیون از جمعیت خود را در این جنگ از دست داد که تقریباً نیمی یهودی بودند. مسئلۀ همکاری یا عدم همکاری لهستانیها با نازیها یکی از موضوعات حساس تاریخ اروپاست که پیوسته مورد بحث بوده است.
اجلاس سران کشورهای اروپای مرکزی و اسرائیل لغو شد
اجلاس سران کشورهای گروه «ویسگراد» و اسرائیل که قرار بود فردا در بیت المقدس برگزار شود، در پی بحران در مناسبات میان لهستان و اسرائیل لغو شد. دولت لهستان صبح دوشنبه ١٨ فوریه/ ٢٩ بهمن، برای اعتراض به سخنان وزیر امور خارجۀ اسرائیل اعلام داشت که از شرکت در نشست مشترک سران کشورهای اروپای مرکزی موسوم به گروه ویسگراد خودداری می کند. در پی این تصمیم اجلاس سه شنبه به دیدارهای غیر رسمی دوجانبه تغییر یافت.
نخست وزیر لهستان برای ابراز ناخرسندی و اعتراض به سخنان وزیر امور خارجۀ اسرائیل، روز یکشنبه شرکت خود در نشست مشترک گروه ویسگراد با تل آویو را لغو کرد. وی در ابتدا اعلام داشت که تنها وزیر امور خارجۀ این کشور در نشست حضور خواهد داشت، اما صبح دوشنبه شرکت کشور خود را در این اجلاس لغو کرد و خواستار توضیحات مقامات اسرائیلی در بارۀ اظهاراتِ بگفتۀ وی «نژاد پرستانه و غیرقابل قبول» رئیس جدید دیپلماسی اسرائیل شد.
«اسرائیل کاتز»، وزیر امور خارجۀ دولت یهود، روز یکشنبه با اشاره به دوران جنگ دوم جهانی در گفتگو با تلویزیون «ای24» گفته بود که «شمار بسیاری از لهستانیها با نازیها همکاری کردند و چنانکه اسحاق شامیر، نخست وزیر پیشین اسرائیل، گفته است، برای آنان، ضدیت با یهودیان با شیر مادر اندرون میشود». اگر ناخرسندی دولت لهستان از مقامات اسرائیل با واکنشی این چنین روبرو شد، از آنروست که، بنوشتۀ روزنامهها، چندی پیش نخست وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، خود نیز از نقش لهستانیها در اجرای هولوکاست – کشتار یهودیان در آلمان نازی – سخن گفته بود. بنیامین نتانیاهو در پی فاش شدن این سخنان تاکید کرد که مطبوعات اسرائیل نظرات او را نادرست منعکس کردهاند، زیرا وی تنها از «برخی لهستانیها» سخن گفته است و هرگز همۀ شهروندان این کشور را در این زمینه مسئول ندانسته است.
به نظر میرسد که این توضیحات برای نخست وزیر لهستان کافی نبوده است، بویژه آنکه این کشور اخیراً قانونی را وضع کرد که بر اساس آن «مسئول شناختن لهستان در کشتار یهودیان» جرم تلقی میشود.
وزارت امور خارجۀ اسرائیل تائید کرد که اجلاس فردا لغو گردیده و نشست سران به دیدارهای دوجانبه میان مقامات اسرائیل و هر یک از سه کشور دیگر عضو گروه ویسگراد – مجارستان، اسلوواکی و جمهوری چک – بدل شده است.
fa.rfi